Sözcükte Anlam Testi - 3
1. "Boş konuşarak vaktimizi harcama." cümlesindeki altı çizili sözcüğün karşıt anlamlısı, aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılmıştır?
Verilen cümlede "boş konuşmak", "anlamsız, faydasız" anlamında mecazi olarak kullanılmıştır. Bu mecaz anlamın karşıtı "içi dolu, anlamlı, bilgili" demektir. C şıkkında "dolu söz" ifadesi bu karşıt anlamı vermektedir. A ve B şıklarındaki "dolu" ve "boş" sözcükleri gerçek anlamlarıyla kullanılmıştır ve cümlenin mecazi anlamına zıt değildir.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, insana ait bir özellik doğadaki başka bir varlığa aktarılmamıştır?
D şıkkında duyular arası bir aktarma (dokunma duyusuna ait 'keskin' sözcüğünün koklama duyusu için kullanılması) vardır. Diğer şıklarda ise insana ait özellikler olan "kederli olmak, ağlamak" (A), "öfkeli olmak, ulumak" (B), "küskün olmak" (C) ve "selamlamak" (E) cansız varlıklara ve bitkilere aktarılarak kişileştirme yapılmıştır.
3. "Baltayı taşa vurmak" deyimiyle "pot kırmak" deyimi arasındaki anlam ilişkisi aşağıdakilerden hangisidir?
Her iki deyim de "farkında olmadan yersiz ve kırıcı söz söylemek" anlamına gelir. Ancak "baltayı taşa vurmak" genellikle daha büyük bir gafı ve karşıdakini ciddi anlamda rahatsız etmeyi ifade ederken, "pot kırmak" daha genel ve anlık bir gaf için kullanılır. Anlamları çok yakın olsa da aralarında ince bir nüans farkı olduğu için bu iki deyim yakın anlamlıdır, eş anlamlı değildir.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem dolaylama hem de ad aktarması vardır?
Bu cümlede "file bekçisi", kaleci sözcüğünün yerine kullanılarak bir dolaylama yapılmıştır. "Ankara" sözcüğü ise tek başına şehir adı olarak değil, şehirdeki hükümeti veya ilgili kurumu kastederek kullanılmıştır (yer-insan ilişkisi); bu da bir ad aktarmasıdır.
5. "O kadar zayıflamış ki bir deri bir kemik kalmış." cümlesinde aşağıdaki anlatım özelliklerinden hangisi ağır basmaktadır?
Bir durumu veya özelliği, olduğundan çok daha fazla veya az gösterme sanatına abartma (mübalağa) denir. "Bir deri bir kemik kalmak" deyimi, aşırı zayıflığı vurgulamak için kullanılan yaygın bir abartma ifadesidir.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim anlamlı bir sözcük, mecaz anlama gelecek şekilde kullanılmıştır?
"Nokta" sözcüğü, temel olarak bir yazı veya geometri terimidir. Ancak bu cümlede "bir şeyin sonu, bitiş çizgisi, sabrın sınırı" anlamında kullanılarak terim anlamından uzaklaşmış ve mecaz bir anlam kazanmıştır.
7. "Onun şiirlerinde kelimeler adeta birer nota gibi, okurun ruhunda bir melodi bırakıyor." cümlesinde, yazarın üslubunun hangi yönü vurgulanmaktadır?
Kelimelerin "nota" gibi olması ve "melodi" bırakması, sözcüklerin kulağa hoş geldiğini, ahenkli bir yapı oluşturduğunu ve metnin kolayca, takılmadan okunduğunu ifade eder. Bu özellikler "akıcılık" ve "ahenk" kavramlarıyla karşılanır.
8. "Sözcükleri damıtarak kullanmak" ifadesiyle anlatılmak istenen nedir?
"Damıtmak", bir sıvıyı saflaştırmak, özünü çıkarmak demektir. Edebiyatta bu ifade, anlatımı gereksiz ayrıntılardan, fazlalıklardan arındırıp en saf, en yoğun ve en etkili hale getirmek, az sözle çok şey anlatmak (özlülük, yoğunluk) anlamında kullanılır.
9. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi, diğer dördüyle anlamca çelişir?
A, B, D ve E şıklarındaki atasözleri "birlik, beraberlik ve dayanışmanın" önemini vurgularken; C şıkkındaki atasözü "herkesin kendi davranışlarından bireysel olarak sorumlu olduğunu" ifade eder ve bireyselliği öne çıkarır. Bu nedenle diğerleriyle anlamca çelişir.
10. "Burnu Kaf Dağı'nda olmak" deyiminin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Bu deyim, ulaşılmaz ve efsanevi bir yer olan Kaf Dağı'nı referans alarak, bir kişinin kendini ulaşılmaz derecede yüksekte gördüğünü, yani aşırı kibirli, gururlu ve kendini beğenmiş olduğunu anlatmak için kullanılır.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "çekmek" sözcüğü "katlanmak, dayanmak" anlamında kullanılmıştır?
"Kahrını çekmek" bir deyimdir ve 'birinin sıkıntılarına, eziyetlerine katlanmak, dayanmak' anlamına gelir. Diğer şıklarda "çekmek" sözcüğü sırasıyla 'kazımak', 'durdurmak', 'görüntü almak' ve 'kısalmak' gibi farklı anlamlarda kullanılmıştır.
12. "Bu kadar ağır bir eleştiriyi kaldıramadı." cümlesindeki altı çizili sözcüğün anlam özelliği nedir?
"Kaldırmak" fiili, temel anlamıyla somut nesneleri bir yerden alıp yukarıya koymak eylemidir. Bu cümlede ise soyut bir kavram olan "eleştiriye dayanmak, tahammül etmek" anlamında kullanılmıştır. Soyut bir kavram (dayanma gücü), somut bir eylemle (kaldırmak) ifade edildiği için bu bir somutlaştırmadır.
Sözcükte Anlam Testi - 3
1. "Boş konuşarak vaktimizi harcama." cümlesindeki altı çizili sözcüğün karşıt anlamlısı, aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılmıştır?
Verilen cümlede "boş konuşmak", "anlamsız, faydasız" anlamında mecazi olarak kullanılmıştır. Bu mecaz anlamın karşıtı "içi dolu, anlamlı, bilgili" demektir. C şıkkında "dolu söz" ifadesi bu karşıt anlamı vermektedir. A ve B şıklarındaki "dolu" ve "boş" sözcükleri gerçek anlamlarıyla kullanılmıştır ve cümlenin mecazi anlamına zıt değildir.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, insana ait bir özellik doğadaki başka bir varlığa aktarılmamıştır?
D şıkkında duyular arası bir aktarma (dokunma duyusuna ait 'keskin' sözcüğünün koklama duyusu için kullanılması) vardır. Diğer şıklarda ise insana ait özellikler olan "kederli olmak, ağlamak" (A), "öfkeli olmak, ulumak" (B), "küskün olmak" (C) ve "selamlamak" (E) cansız varlıklara ve bitkilere aktarılarak kişileştirme yapılmıştır.
3. "Baltayı taşa vurmak" deyimiyle "pot kırmak" deyimi arasındaki anlam ilişkisi aşağıdakilerden hangisidir?
Her iki deyim de "farkında olmadan yersiz ve kırıcı söz söylemek" anlamına gelir. Ancak "baltayı taşa vurmak" genellikle daha büyük bir gafı ve karşıdakini ciddi anlamda rahatsız etmeyi ifade ederken, "pot kırmak" daha genel ve anlık bir gaf için kullanılır. Anlamları çok yakın olsa da aralarında ince bir nüans farkı olduğu için bu iki deyim yakın anlamlıdır, eş anlamlı değildir.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem dolaylama hem de ad aktarması vardır?
Bu cümlede "file bekçisi", kaleci sözcüğünün yerine kullanılarak bir dolaylama yapılmıştır. "Ankara" sözcüğü ise tek başına şehir adı olarak değil, şehirdeki hükümeti veya ilgili kurumu kastederek kullanılmıştır (yer-insan ilişkisi); bu da bir ad aktarmasıdır.
5. "O kadar zayıflamış ki bir deri bir kemik kalmış." cümlesinde aşağıdaki anlatım özelliklerinden hangisi ağır basmaktadır?
Bir durumu veya özelliği, olduğundan çok daha fazla veya az gösterme sanatına abartma (mübalağa) denir. "Bir deri bir kemik kalmak" deyimi, aşırı zayıflığı vurgulamak için kullanılan yaygın bir abartma ifadesidir.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim anlamlı bir sözcük, mecaz anlama gelecek şekilde kullanılmıştır?
"Nokta" sözcüğü, temel olarak bir yazı veya geometri terimidir. Ancak bu cümlede "bir şeyin sonu, bitiş çizgisi, sabrın sınırı" anlamında kullanılarak terim anlamından uzaklaşmış ve mecaz bir anlam kazanmıştır.
7. "Onun şiirlerinde kelimeler adeta birer nota gibi, okurun ruhunda bir melodi bırakıyor." cümlesinde, yazarın üslubunun hangi yönü vurgulanmaktadır?
Kelimelerin "nota" gibi olması ve "melodi" bırakması, sözcüklerin kulağa hoş geldiğini, ahenkli bir yapı oluşturduğunu ve metnin kolayca, takılmadan okunduğunu ifade eder. Bu özellikler "akıcılık" ve "ahenk" kavramlarıyla karşılanır.
8. "Sözcükleri damıtarak kullanmak" ifadesiyle anlatılmak istenen nedir?
"Damıtmak", bir sıvıyı saflaştırmak, özünü çıkarmak demektir. Edebiyatta bu ifade, anlatımı gereksiz ayrıntılardan, fazlalıklardan arındırıp en saf, en yoğun ve en etkili hale getirmek, az sözle çok şey anlatmak (özlülük, yoğunluk) anlamında kullanılır.
9. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi, diğer dördüyle anlamca çelişir?
A, B, D ve E şıklarındaki atasözleri "birlik, beraberlik ve dayanışmanın" önemini vurgularken; C şıkkındaki atasözü "herkesin kendi davranışlarından bireysel olarak sorumlu olduğunu" ifade eder ve bireyselliği öne çıkarır. Bu nedenle diğerleriyle anlamca çelişir.
10. "Burnu Kaf Dağı'nda olmak" deyiminin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Bu deyim, ulaşılmaz ve efsanevi bir yer olan Kaf Dağı'nı referans alarak, bir kişinin kendini ulaşılmaz derecede yüksekte gördüğünü, yani aşırı kibirli, gururlu ve kendini beğenmiş olduğunu anlatmak için kullanılır.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "çekmek" sözcüğü "katlanmak, dayanmak" anlamında kullanılmıştır?
"Kahrını çekmek" bir deyimdir ve 'birinin sıkıntılarına, eziyetlerine katlanmak, dayanmak' anlamına gelir. Diğer şıklarda "çekmek" sözcüğü sırasıyla 'kazımak', 'durdurmak', 'görüntü almak' ve 'kısalmak' gibi farklı anlamlarda kullanılmıştır.
12. "Bu kadar ağır bir eleştiriyi kaldıramadı." cümlesindeki altı çizili sözcüğün anlam özelliği nedir?
"Kaldırmak" fiili, temel anlamıyla somut nesneleri bir yerden alıp yukarıya koymak eylemidir. Bu cümlede ise soyut bir kavram olan "eleştiriye dayanmak, tahammül etmek" anlamında kullanılmıştır. Soyut bir kavram (dayanma gücü), somut bir eylemle (kaldırmak) ifade edildiği için bu bir somutlaştırmadır.