Dünya Gücü Osmanlı
TEST - 2
Soru 1: Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde Divan-ı Hümayun başkanlığının sadrazama bırakılması ve padişahın toplantıları "Kasr-ı Adl"dan izlemesi, aşağıdakilerden hangisine yönelik bir adım olarak yorumlanabilir?
Doğru Cevap: A) Padişahın otoritesini daha üst bir konuma taşıyarak divanı bir icra organı haline getirmeye
Açıklama: Bu uygulama ile padişah, günlük devlet işlerinin tartışıldığı bir meclisin üyesi olmaktan çıkmış, kararları denetleyen ve onaylayan daha yüce bir konuma gelmiştir. Böylece divan, karar alan bir meclis olmaktan çok, padişah adına işleri yürüten bir icra (yürütme) organı niteliği kazanmıştır. Bu durum merkezi otoriteyi güçlendirir.
Soru 2: II. Bayezid Dönemi'nde İspanya'dan kaçan Yahudilerin Osmanlı Devleti'ne sığınması ve önemli şehirlere yerleştirilmesi, Osmanlı toplum yapısıyla ilgili olarak öncelikle aşağıdakilerden hangisini gösterir?
Doğru Cevap: C) Farklı dinlere mensup toplulukların bir arada yaşayabildiğini
Açıklama: Engizisyon'dan kaçan Yahudilerin, bir İslam imparatorluğuna sığınmaları ve burada güven içinde yaşamaları, Osmanlı Devleti'nin millet sistemi çerçevesinde farklı inançlara sahip topluluklara yaşam hakkı tanıyan hoşgörülü bir sosyal yapıya sahip olduğunun en önemli kanıtlarından biridir.
Soru 3: Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi ile halifeliği Osmanlı Devleti'ne getirmesi, devletin aşağıdaki niteliklerinden hangisini belirgin bir şekilde güçlendirmiştir?
Doğru Cevap: A) Teokratik
Açıklama: Halifelik, İslam dünyasının dini liderliği anlamına gelir. Padişahın aynı zamanda halife olması, devlet yönetiminde dini kuralların ve otoritenin etkisini artırmıştır. Bu durum, devletin dine dayalı (teokratik) niteliğini daha da pekiştirmiştir.
Soru 4: Kanuni Sultan Süleyman'ın Fransa'ya kapitülasyon vermesinde etkili olan;
I. Coğrafi Keşiflerle önemi azalan Akdeniz ticaretini canlandırmak,
II. Avrupa'da Kutsal Roma-Germen İmparatoru Şarlken'e karşı bir denge unsuru oluşturmak,
III. Fransız tüccarlar aracılığıyla Avrupa teknolojisini takip etmek
amaçlarından hangileri, siyasi ve ekonomik hedeflerin bir arada yürütüldüğünü gösterir?
Doğru Cevap: B) I ve II
Açıklama: Akdeniz ticaretini canlandırmak doğrudan ekonomik bir hedeftir (I). Şarlken'e karşı Fransa'yı yanına çekerek Avrupa'daki güç dengesini kendi lehine şekillendirmek ise siyasi bir hedeftir (II). Bu iki amaç, kapitülasyonların verilmesindeki temel motivasyonları oluşturur. Avrupa teknolojisini takip etme amacı bu dönemdeki kapitülasyonların birincil hedefi değildir.
Soru 5: Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi ile Osmanlı Devleti, Avusturya üzerindeki siyasi üstünlüğünü diplomatik olarak kabul ettirmiştir?
Doğru Cevap: C) İstanbul Antlaşması (İbrahim Paşa)
Açıklama: 1533 tarihli İstanbul Antlaşması'nın "Avusturya arşidükü protokolde Osmanlı sadrazamına denk sayılacaktır" maddesi, Osmanlı'nın siyasi üstünlüğünün bir göstergesidir. Zitvatorok Antlaşması ile bu üstünlük sona ermiştir. Diğer antlaşmalar ise İran (Safevi) ile imzalanmıştır.
Soru 6: Sokullu Mehmet Paşa'nın Don-Volga Kanalı Projesi'nin hedefleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Doğru Cevap: D) Akdeniz ve Kızıldeniz'i birleştirerek Baharat Yolu'nu canlandırmak
Açıklama: Akdeniz ve Kızıldeniz'i birleştirme hedefi, Don-Volga Kanalı Projesi'ne değil, Süveyş Kanalı Projesi'ne aittir. Don-Volga projesi Karadeniz ve Hazar Denizi'ni birleştirmeyi hedefleyerek Rusya, Orta Asya ve İran'a yönelik stratejik amaçlar gütmekteydi.
Soru 7: Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde, Sahn-ı Seman Medreseleri'ne öğrenci yetiştirmek amacıyla kurulan daha alt seviyedeki medreselere ne ad verilmiştir?
Doğru Cevap: A) Tetimme Medreseleri
Açıklama: Fatih Külliyesi içinde yer alan Sahn-ı Seman, dönemin üniversitesi seviyesindeydi. Tetimme Medreseleri ise Sahn-ı Seman'a hazırlık niteliğinde, lise seviyesinde eğitim veren kurumlardı. Bu, Fatih'in planlı ve aşamalı bir eğitim sistemi kurduğunu gösterir.
Soru 8: Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran Savaşı'nı kazanmasının ardından Dulkadiroğulları Beyliği'ne son vererek Anadolu Türk siyasi birliğini kesin olarak sağlaması, aşağıdaki savaşlardan hangisiyle gerçekleşmiştir?
Doğru Cevap: B) Turnadağ Savaşı
Açıklama: Çaldıran Zaferi'nden sonra Yavuz Sultan Selim, Memlükler'e bağlı olan Dulkadiroğulları Beyliği üzerine yürümüş ve 1515'te yapılan Turnadağ Savaşı ile bu beyliğe son vermiştir. Dulkadiroğulları, Osmanlı'ya katılan son beylik olduğu için bu savaşla Anadolu Türk siyasi birliği kesin olarak sağlanmıştır.
Soru 9: Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'nde gerçekleşen aşağıdaki fetihlerden hangisi, Osmanlı Devleti'ne Orta Avrupa'nın kapılarını açan stratejik bir öneme sahiptir?
Doğru Cevap: C) Belgrad'ın fethi
Açıklama: Belgrad, Tuna Nehri üzerinde, Macaristan'a ve Orta Avrupa'ya açılan kilit bir kale konumundaydı. Fatih'in kuşatıp alamadığı bu kalenin 1521'de Kanuni tarafından fethedilmesi, Osmanlı ordularının Orta Avrupa'ya ilerlemesinin önünü açmış ve Mohaç Savaşı gibi daha büyük zaferlere zemin hazırlamıştır.
Soru 10: Sokullu Mehmet Paşa'nın, sadrazamlığı döneminde padişahların sefere çıkma geleneğini yeniden başlatmaya çalışması, aşağıdakilerden hangisini önlemeye yöneliktir?
Doğru Cevap: A) Ordunun disiplininin bozulmasını ve padişahın devlet işlerinden uzaklaşmasını
Açıklama: Kanuni'den sonra padişahların ordunun başında sefere çıkmaması, hem askerlerin padişaha olan bağlılığını ve disiplinini zayıflatmış hem de padişahların devletin en önemli meselesi olan savaştan ve ülke yönetiminden kopmasına neden olmuştur. Sokullu, bu geleneği canlandırarak bu olumsuz gidişatı durdurmayı amaçlamıştır.
Soru 11: İstanbul'un Fethi'nin dünya tarihi açısından en önemli sonucu olarak kabul edilen gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: E) Orta Çağ'ın kapanıp Yeni Çağ'ın başlaması
Açıklama: Diğer seçenekler fethin Türk ve İslam tarihi açısından önemli sonuçlarıdır. Ancak tarihçiler tarafından çağ açıp çağ kapatan olay olarak kabul edilmesi, feodalitenin yıkılışını hızlandırması (topların surları yıkması) ve Coğrafi Keşiflere zemin hazırlaması gibi etkileriyle dünya tarihi açısından en önemli sonucu olarak görülür.
Soru 12: Yavuz Sultan Selim Dönemi'nde Memlük Devleti'ne son verilmesiyle;
I. Halifelik makamı,
II. Kutsal Emanetler,
III. Baharat Yolu'nun denetimi
unsurlarından hangileri Osmanlı Devleti'nin eline geçmiştir?
Doğru Cevap: E) I, II ve III
Açıklama: Mısır Seferi sonucunda Memlük Devleti yıkılmış, Abbasi Halifesi İstanbul'a getirilerek halifelik makamı Osmanlı padişahlarına geçmiştir (I). Hz. Muhammed'e ait Kutsal Emanetler Topkapı Sarayı'na getirilmiştir (II). Mısır ve Suriye'nin fethiyle Baharat Yolu'nun Akdeniz'e açılan kapıları Osmanlı denetimine girmiştir (III).
Soru 13: Fatih Sultan Mehmet'in, Venediklilere İstanbul'da elçi (Balyos) bulundurma hakkı tanımasının altında yatan temel diplomatik amaç neydi?
Doğru Cevap: B) Venedik'i Papalık önderliğindeki Haçlı ittifaklarından ayrı tutmak
Açıklama: Fatih, Venedik'e ticari ayrıcalıklar vererek ve onlarla doğrudan diplomatik ilişki kurarak, Venedik'in ekonomik çıkarlarını Osmanlı ile iyi geçinmeye bağlamıştır. Bu durum, Venedik'in Osmanlı'ya karşı düzenlenecek olası bir Haçlı seferine katılma ihtimalini azaltan akıllıca bir diplomatik manevraydı.
Soru 14: Preveze Deniz Zaferi (1538), Osmanlı Devleti'ne aşağıdaki alanların hangisinde kesin bir üstünlük sağlamıştır?
Doğru Cevap: A) Akdeniz
Açıklama: Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının, Andrea Doria komutasındaki birleşik Haçlı donanmasını Preveze'de yenmesi, Akdeniz'deki güç dengesini kesin olarak Osmanlı lehine çevirmiş ve bu deniz "Türk gölü" olarak anılmaya başlanmıştır. Bu üstünlük bir sonraki İnebahtı yenilgisine kadar sürmüştür.
Soru 15: Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'nde Safevilerle imzalanan ilk resmi antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: D) Amasya Antlaşması
Açıklama: Kanuni'nin İran üzerine yaptığı seferler sonucunda 1555 yılında imzalanan Amasya Antlaşması, Osmanlı Devleti ile Safevi Devleti (İran) arasında yapılan ilk resmi antlaşmadır. Bu antlaşma ile Bağdat, Karabağ, Revan ve Nahçıvan Osmanlı'da kalmıştır.
Soru 16: Sokullu Mehmet Paşa'nın, Kanuni'den sonra tahta çıkan II. Selim ve III. Murat dönemlerinde de sadrazamlık görevini sürdürmesi, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?
Doğru Cevap: A) Devlet yönetiminde tecrübeli ve güçlü bir figür haline geldiğinin
Açıklama: Padişahlar değişmesine rağmen Sokullu Mehmet Paşa'nın sadrazamlıkta kalması, onun devlet işlerindeki tecrübesine, bilgisine ve gücüne ne kadar güvenildiğini gösterir. Bu dönemde devletin fiili yöneticisi haline gelmiş ve kendi adıyla anılan bir döneme damgasını vurmuştur.
Soru 17: Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde, devlete isyan eden veya haksız kazanç sağlayan devlet adamlarının mallarına el konulması uygulamasına ne ad verilir?
Doğru Cevap: B) Müsadere
Açıklama: Müsadere, padişahın, ölen, görevden alınan veya isyan eden devlet adamlarının mal varlığına el koyma hakkıdır. Bu uygulama, Fatih Kanunnamesi ile yasallaşmış ve padişaha karşı güçlenebilecek zengin ailelerin ve odakların ortaya çıkmasını engelleyerek merkezi otoriteyi güçlendirmiştir.
Soru 18: Cem Sultan'ın, II. Bayezid'e karşı başlattığı taht mücadelesinde Memlüklere, Rodos Şövalyelerine ve Papalığa sığınması, bu olayın hangi niteliğini ön plana çıkarmaktadır?
Doğru Cevap: A) Bir iç sorunken uluslararası bir sorun haline gelmesi
Açıklama: Taht kavgası, normalde bir devletin iç meselesidir. Ancak Cem Sultan'ın Osmanlı'nın rakipleri olan yabancı güçlere sığınması, bu devletlere Osmanlı'nın iç işlerine karışma ve Cem'i bir koz olarak kullanma fırsatı vermiştir. Bu durum, basit bir taht kavgasını, Osmanlı'yı dış politikada zayıflatan uluslararası bir krize dönüştürmüştür.
Soru 19: Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1538'de Haçlı donanmasına karşı kazandığı ve Akdeniz'de Türk üstünlüğünü sağlayan savaş aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: C) Preveze Deniz Savaşı
Açıklama: 28 Eylül 1538'de kazanılan Preveze Deniz Zaferi, Osmanlı donanmasının en parlak zaferlerinden biridir. Bu zaferle Akdeniz'deki Venedik ve Haçlı üstünlüğüne son verilmiş ve Akdeniz bir "Türk Gölü" haline gelmiştir. Zaferin kazanıldığı gün günümüzde "Donanma Günü" olarak kutlanmaktadır.
Soru 20: Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde Kırım'ın fethedilmesinin en önemli stratejik sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) Karadeniz'in bir Türk gölü haline gelmesi
Açıklama: İstanbul'un fethiyle Karadeniz'in güney kıyıları ve boğazlar kontrol altına alınmıştı. Trabzon'un fethiyle Doğu Karadeniz güvenliği sağlanmıştı. Son olarak Gedik Ahmet Paşa tarafından Kırım'ın fethiyle Karadeniz'in kuzey kıyıları da Osmanlı egemenliğine girmiş ve Karadeniz tamamen bir iç deniz, yani "Türk Gölü" haline gelmiştir.
Dünya Gücü Osmanlı
TEST - 2
Soru 1: Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde Divan-ı Hümayun başkanlığının sadrazama bırakılması ve padişahın toplantıları "Kasr-ı Adl"dan izlemesi, aşağıdakilerden hangisine yönelik bir adım olarak yorumlanabilir?
Doğru Cevap: A) Padişahın otoritesini daha üst bir konuma taşıyarak divanı bir icra organı haline getirmeye
Açıklama: Bu uygulama ile padişah, günlük devlet işlerinin tartışıldığı bir meclisin üyesi olmaktan çıkmış, kararları denetleyen ve onaylayan daha yüce bir konuma gelmiştir. Böylece divan, karar alan bir meclis olmaktan çok, padişah adına işleri yürüten bir icra (yürütme) organı niteliği kazanmıştır. Bu durum merkezi otoriteyi güçlendirir.
Soru 2: II. Bayezid Dönemi'nde İspanya'dan kaçan Yahudilerin Osmanlı Devleti'ne sığınması ve önemli şehirlere yerleştirilmesi, Osmanlı toplum yapısıyla ilgili olarak öncelikle aşağıdakilerden hangisini gösterir?
Doğru Cevap: C) Farklı dinlere mensup toplulukların bir arada yaşayabildiğini
Açıklama: Engizisyon'dan kaçan Yahudilerin, bir İslam imparatorluğuna sığınmaları ve burada güven içinde yaşamaları, Osmanlı Devleti'nin millet sistemi çerçevesinde farklı inançlara sahip topluluklara yaşam hakkı tanıyan hoşgörülü bir sosyal yapıya sahip olduğunun en önemli kanıtlarından biridir.
Soru 3: Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi ile halifeliği Osmanlı Devleti'ne getirmesi, devletin aşağıdaki niteliklerinden hangisini belirgin bir şekilde güçlendirmiştir?
Doğru Cevap: A) Teokratik
Açıklama: Halifelik, İslam dünyasının dini liderliği anlamına gelir. Padişahın aynı zamanda halife olması, devlet yönetiminde dini kuralların ve otoritenin etkisini artırmıştır. Bu durum, devletin dine dayalı (teokratik) niteliğini daha da pekiştirmiştir.
Soru 4: Kanuni Sultan Süleyman'ın Fransa'ya kapitülasyon vermesinde etkili olan;
I. Coğrafi Keşiflerle önemi azalan Akdeniz ticaretini canlandırmak,
II. Avrupa'da Kutsal Roma-Germen İmparatoru Şarlken'e karşı bir denge unsuru oluşturmak,
III. Fransız tüccarlar aracılığıyla Avrupa teknolojisini takip etmek
amaçlarından hangileri, siyasi ve ekonomik hedeflerin bir arada yürütüldüğünü gösterir?
Doğru Cevap: B) I ve II
Açıklama: Akdeniz ticaretini canlandırmak doğrudan ekonomik bir hedeftir (I). Şarlken'e karşı Fransa'yı yanına çekerek Avrupa'daki güç dengesini kendi lehine şekillendirmek ise siyasi bir hedeftir (II). Bu iki amaç, kapitülasyonların verilmesindeki temel motivasyonları oluşturur. Avrupa teknolojisini takip etme amacı bu dönemdeki kapitülasyonların birincil hedefi değildir.
Soru 5: Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi ile Osmanlı Devleti, Avusturya üzerindeki siyasi üstünlüğünü diplomatik olarak kabul ettirmiştir?
Doğru Cevap: C) İstanbul Antlaşması (İbrahim Paşa)
Açıklama: 1533 tarihli İstanbul Antlaşması'nın "Avusturya arşidükü protokolde Osmanlı sadrazamına denk sayılacaktır" maddesi, Osmanlı'nın siyasi üstünlüğünün bir göstergesidir. Zitvatorok Antlaşması ile bu üstünlük sona ermiştir. Diğer antlaşmalar ise İran (Safevi) ile imzalanmıştır.
Soru 6: Sokullu Mehmet Paşa'nın Don-Volga Kanalı Projesi'nin hedefleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Doğru Cevap: D) Akdeniz ve Kızıldeniz'i birleştirerek Baharat Yolu'nu canlandırmak
Açıklama: Akdeniz ve Kızıldeniz'i birleştirme hedefi, Don-Volga Kanalı Projesi'ne değil, Süveyş Kanalı Projesi'ne aittir. Don-Volga projesi Karadeniz ve Hazar Denizi'ni birleştirmeyi hedefleyerek Rusya, Orta Asya ve İran'a yönelik stratejik amaçlar gütmekteydi.
Soru 7: Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde, Sahn-ı Seman Medreseleri'ne öğrenci yetiştirmek amacıyla kurulan daha alt seviyedeki medreselere ne ad verilmiştir?
Doğru Cevap: A) Tetimme Medreseleri
Açıklama: Fatih Külliyesi içinde yer alan Sahn-ı Seman, dönemin üniversitesi seviyesindeydi. Tetimme Medreseleri ise Sahn-ı Seman'a hazırlık niteliğinde, lise seviyesinde eğitim veren kurumlardı. Bu, Fatih'in planlı ve aşamalı bir eğitim sistemi kurduğunu gösterir.
Soru 8: Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran Savaşı'nı kazanmasının ardından Dulkadiroğulları Beyliği'ne son vererek Anadolu Türk siyasi birliğini kesin olarak sağlaması, aşağıdaki savaşlardan hangisiyle gerçekleşmiştir?
Doğru Cevap: B) Turnadağ Savaşı
Açıklama: Çaldıran Zaferi'nden sonra Yavuz Sultan Selim, Memlükler'e bağlı olan Dulkadiroğulları Beyliği üzerine yürümüş ve 1515'te yapılan Turnadağ Savaşı ile bu beyliğe son vermiştir. Dulkadiroğulları, Osmanlı'ya katılan son beylik olduğu için bu savaşla Anadolu Türk siyasi birliği kesin olarak sağlanmıştır.
Soru 9: Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'nde gerçekleşen aşağıdaki fetihlerden hangisi, Osmanlı Devleti'ne Orta Avrupa'nın kapılarını açan stratejik bir öneme sahiptir?
Doğru Cevap: C) Belgrad'ın fethi
Açıklama: Belgrad, Tuna Nehri üzerinde, Macaristan'a ve Orta Avrupa'ya açılan kilit bir kale konumundaydı. Fatih'in kuşatıp alamadığı bu kalenin 1521'de Kanuni tarafından fethedilmesi, Osmanlı ordularının Orta Avrupa'ya ilerlemesinin önünü açmış ve Mohaç Savaşı gibi daha büyük zaferlere zemin hazırlamıştır.
Soru 10: Sokullu Mehmet Paşa'nın, sadrazamlığı döneminde padişahların sefere çıkma geleneğini yeniden başlatmaya çalışması, aşağıdakilerden hangisini önlemeye yöneliktir?
Doğru Cevap: A) Ordunun disiplininin bozulmasını ve padişahın devlet işlerinden uzaklaşmasını
Açıklama: Kanuni'den sonra padişahların ordunun başında sefere çıkmaması, hem askerlerin padişaha olan bağlılığını ve disiplinini zayıflatmış hem de padişahların devletin en önemli meselesi olan savaştan ve ülke yönetiminden kopmasına neden olmuştur. Sokullu, bu geleneği canlandırarak bu olumsuz gidişatı durdurmayı amaçlamıştır.
Soru 11: İstanbul'un Fethi'nin dünya tarihi açısından en önemli sonucu olarak kabul edilen gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: E) Orta Çağ'ın kapanıp Yeni Çağ'ın başlaması
Açıklama: Diğer seçenekler fethin Türk ve İslam tarihi açısından önemli sonuçlarıdır. Ancak tarihçiler tarafından çağ açıp çağ kapatan olay olarak kabul edilmesi, feodalitenin yıkılışını hızlandırması (topların surları yıkması) ve Coğrafi Keşiflere zemin hazırlaması gibi etkileriyle dünya tarihi açısından en önemli sonucu olarak görülür.
Soru 12: Yavuz Sultan Selim Dönemi'nde Memlük Devleti'ne son verilmesiyle;
I. Halifelik makamı,
II. Kutsal Emanetler,
III. Baharat Yolu'nun denetimi
unsurlarından hangileri Osmanlı Devleti'nin eline geçmiştir?
Doğru Cevap: E) I, II ve III
Açıklama: Mısır Seferi sonucunda Memlük Devleti yıkılmış, Abbasi Halifesi İstanbul'a getirilerek halifelik makamı Osmanlı padişahlarına geçmiştir (I). Hz. Muhammed'e ait Kutsal Emanetler Topkapı Sarayı'na getirilmiştir (II). Mısır ve Suriye'nin fethiyle Baharat Yolu'nun Akdeniz'e açılan kapıları Osmanlı denetimine girmiştir (III).
Soru 13: Fatih Sultan Mehmet'in, Venediklilere İstanbul'da elçi (Balyos) bulundurma hakkı tanımasının altında yatan temel diplomatik amaç neydi?
Doğru Cevap: B) Venedik'i Papalık önderliğindeki Haçlı ittifaklarından ayrı tutmak
Açıklama: Fatih, Venedik'e ticari ayrıcalıklar vererek ve onlarla doğrudan diplomatik ilişki kurarak, Venedik'in ekonomik çıkarlarını Osmanlı ile iyi geçinmeye bağlamıştır. Bu durum, Venedik'in Osmanlı'ya karşı düzenlenecek olası bir Haçlı seferine katılma ihtimalini azaltan akıllıca bir diplomatik manevraydı.
Soru 14: Preveze Deniz Zaferi (1538), Osmanlı Devleti'ne aşağıdaki alanların hangisinde kesin bir üstünlük sağlamıştır?
Doğru Cevap: A) Akdeniz
Açıklama: Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının, Andrea Doria komutasındaki birleşik Haçlı donanmasını Preveze'de yenmesi, Akdeniz'deki güç dengesini kesin olarak Osmanlı lehine çevirmiş ve bu deniz "Türk gölü" olarak anılmaya başlanmıştır. Bu üstünlük bir sonraki İnebahtı yenilgisine kadar sürmüştür.
Soru 15: Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'nde Safevilerle imzalanan ilk resmi antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: D) Amasya Antlaşması
Açıklama: Kanuni'nin İran üzerine yaptığı seferler sonucunda 1555 yılında imzalanan Amasya Antlaşması, Osmanlı Devleti ile Safevi Devleti (İran) arasında yapılan ilk resmi antlaşmadır. Bu antlaşma ile Bağdat, Karabağ, Revan ve Nahçıvan Osmanlı'da kalmıştır.
Soru 16: Sokullu Mehmet Paşa'nın, Kanuni'den sonra tahta çıkan II. Selim ve III. Murat dönemlerinde de sadrazamlık görevini sürdürmesi, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?
Doğru Cevap: A) Devlet yönetiminde tecrübeli ve güçlü bir figür haline geldiğinin
Açıklama: Padişahlar değişmesine rağmen Sokullu Mehmet Paşa'nın sadrazamlıkta kalması, onun devlet işlerindeki tecrübesine, bilgisine ve gücüne ne kadar güvenildiğini gösterir. Bu dönemde devletin fiili yöneticisi haline gelmiş ve kendi adıyla anılan bir döneme damgasını vurmuştur.
Soru 17: Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde, devlete isyan eden veya haksız kazanç sağlayan devlet adamlarının mallarına el konulması uygulamasına ne ad verilir?
Doğru Cevap: B) Müsadere
Açıklama: Müsadere, padişahın, ölen, görevden alınan veya isyan eden devlet adamlarının mal varlığına el koyma hakkıdır. Bu uygulama, Fatih Kanunnamesi ile yasallaşmış ve padişaha karşı güçlenebilecek zengin ailelerin ve odakların ortaya çıkmasını engelleyerek merkezi otoriteyi güçlendirmiştir.
Soru 18: Cem Sultan'ın, II. Bayezid'e karşı başlattığı taht mücadelesinde Memlüklere, Rodos Şövalyelerine ve Papalığa sığınması, bu olayın hangi niteliğini ön plana çıkarmaktadır?
Doğru Cevap: A) Bir iç sorunken uluslararası bir sorun haline gelmesi
Açıklama: Taht kavgası, normalde bir devletin iç meselesidir. Ancak Cem Sultan'ın Osmanlı'nın rakipleri olan yabancı güçlere sığınması, bu devletlere Osmanlı'nın iç işlerine karışma ve Cem'i bir koz olarak kullanma fırsatı vermiştir. Bu durum, basit bir taht kavgasını, Osmanlı'yı dış politikada zayıflatan uluslararası bir krize dönüştürmüştür.
Soru 19: Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1538'de Haçlı donanmasına karşı kazandığı ve Akdeniz'de Türk üstünlüğünü sağlayan savaş aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: C) Preveze Deniz Savaşı
Açıklama: 28 Eylül 1538'de kazanılan Preveze Deniz Zaferi, Osmanlı donanmasının en parlak zaferlerinden biridir. Bu zaferle Akdeniz'deki Venedik ve Haçlı üstünlüğüne son verilmiş ve Akdeniz bir "Türk Gölü" haline gelmiştir. Zaferin kazanıldığı gün günümüzde "Donanma Günü" olarak kutlanmaktadır.
Soru 20: Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde Kırım'ın fethedilmesinin en önemli stratejik sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) Karadeniz'in bir Türk gölü haline gelmesi
Açıklama: İstanbul'un fethiyle Karadeniz'in güney kıyıları ve boğazlar kontrol altına alınmıştı. Trabzon'un fethiyle Doğu Karadeniz güvenliği sağlanmıştı. Son olarak Gedik Ahmet Paşa tarafından Kırım'ın fethiyle Karadeniz'in kuzey kıyıları da Osmanlı egemenliğine girmiş ve Karadeniz tamamen bir iç deniz, yani "Türk Gölü" haline gelmiştir.