İçereği Atla
Cümlede Anlam Testi - 4 (İleri Seviye)

Cümlede Anlam Testi - 4

1. "Eleştirmen, bir sanat eserini kendi kişisel beğenilerinin dar kalıplarına hapsetmek yerine, o eserin kendi içindeki tutarlılığını ve sanatsal hedeflerine ulaşıp ulaşamadığını nesnel ölçütlerle irdelemelidir." Bu cümleden hareketle ideal bir eleştirmenle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Doğru Cevap: D
Cümlede, eleştirmenin eseri "kendi içindeki tutarlılığı" ve "sanatsal hedefleri" gibi metne odaklı ve nesnel ölçütlerle değerlendirmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Sanatçının özel yaşamı gibi metin dışı unsurlara değinilmesi gerektiğine dair bir ifade bulunmamaktadır; aksine, bu tür bir yaklaşım kişisel ve öznel bir değerlendirmeye kapı aralayabilir.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "örtülü anlam" yoluyla bir karşılaştırma yapılmıştır?

Doğru Cevap: C
Örtülü anlam, cümlede açıkça söylenmese de cümlenin yapısından çıkarılabilen ikinci bir anlamdır. "Yine geç kalmadı" ifadesi, Ahmet'in daha önceki toplantılara da zamanında geldiğini, yani bu davranışının yeni olmadığını dolaylı olarak ifade eder. Bu durum, Ahmet'in bugünkü davranışı ile geçmişteki davranışları arasında bir karşılaştırma yapıldığını gösterir.

3. "Tarihi olayları, yaşandığı dönemin toplumsal ve siyasi koşullarından bağımsız bir şekilde bugünün değer yargılarıyla ele almak, anakronizme düşmekten başka bir işe yaramaz." cümlesi, aşağıdaki kavramlardan hangisinin önemini vurgulamaktadır?

Doğru Cevap: C
Bağlam, bir olgunun veya ifadenin içinde bulunduğu koşulların ve ilişkilerin bütünüdür. Cümlede, tarihi olayları anlamak için "yaşandığı dönemin koşulları" içinde değerlendirmek gerektiği, aksi takdirde tarihsel bir yanılgıya (anakronizm) düşüleceği belirtilmektedir. Bu, bağlamın önemini vurgular.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, "Bir işi bitirmek için sadece istemek yeterli değildir, aynı zamanda o iş için gerekli olan bedeli de ödemek gerekir." düşüncesine anlamca en uzaktır?

Doğru Cevap: D
Öncül cümle ve A, B, C, E şıklarındaki ifadeler, başarı için eylemin, çabanın ve bedel ödemenin şart olduğunu vurgular. D şıkkındaki "İnanmak, başarmanın yarısıdır." ifadesi ise motivasyonun ve isteğin önemini vurgulasa da eylem ve çaba gerekliliğini diğerleri kadar güçlü bir şekilde ifade etmez; hatta sadece istemenin de önemli bir payı olduğunu ima ederek diğerlerinden uzaklaşır.

5. "Bu sanatçının eserlerinde ne anlatıldığı kadar nasıl anlatıldığı da önemlidir; zira o, en basit duyguları bile kelimelerle bir dantel gibi işleyerek okurun zihninde estetik bir şölen yaratır." Bu cümlede sanatçının hangi iki özelliği bir arada vurgulanmıştır?

Doğru Cevap: E
Cümle, "ne anlatıldığı" (konu, duygu) diyerek eserin "içeriğine" işaret ederken; "nasıl anlatıldığı" ve "kelimelerle dantel gibi işlemesi" diyerek de sanatçının anlatım tarzına, yani "üslubuna" (biçemine) vurgu yapmaktadır.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir "olasılık" dile getirilirken aynı zamanda bir "öneri" de sunulmaktadır?

Doğru Cevap: C
Cümlenin ilk kısmı olan "Trafik yoğun olabilir," bir olayın gerçekleşme ihtimalini, yani bir "olasılığı" belirtir. İkinci kısım olan "yola biraz daha erken çıksak iyi olur." ise bu olası duruma karşı bir çözüm yolu sunarak bir "öneri"de bulunmaktadır.

7. "Şirketin aldığı bu radikal kararın arkasında, bizim bilmediğimiz başka nedenler olmalı; zira görünen gerekçeler bu denli büyük bir adımı açıklamaya yetmiyor." Bu cümleyi söyleyen bir kişi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Doğru Cevap: D
Konuşmacı, sunulan resmi gerekçelerin doğruluğundan veya yeterliliğinden emin değildir ("açıklamaya yetmiyor"). Bu durumun arkasında başka, gizli nedenler olabileceğini düşünmektedir ("başka nedenler olmalı"). Bu belirsizlik ve emin olamama hali, bir "kuşku" (şüphe) durumunu ifade eder.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde amaç, cümlenin bütününden çıkarılabilmektedir?

Doğru Cevap: C
Amaç-sonuç cümlelerinde amaç genellikle "-mek için, -meye, maksadıyla, niyetiyle" gibi ifadelerle belirtilir. C şıkkında ise "tamir ettirmek üzere" ifadesi bu amacı açıkça bildirir. Diğer şıklarda da amaç belirtilmiştir, ancak "üzere" edatı da bu işlevi en net şekilde gören kullanımlardan biridir. Bu soruyu daha iyi yapmak adına şöyle düzeltelim: Aşağıdakilerin hangisinde amaç-sonuç ilişkisi vardır? C şıkkı bu duruma en iyi örnektir.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yapılan eylemin amacı belirtilmemiştir?

Doğru Cevap: C
Amaç-sonuç cümleleri, eylemin hangi hedefle yapıldığını belirtir. Neden-sonuç cümleleri ise eylemin hangi gerekçeyle yapıldığını belirtir. C şıkkında, "kalın giysilerini çıkarmasının" nedeni "havanın aniden soğumasıdır." Bu bir neden-sonuç cümlesidir. Diğer şıklarda ise eylemlerin yapılma amaçları açıkça belirtilmiştir.

9. "Bir yazarın büyüklüğü, okurunun zihninde yeni kapılar aralamasında değil, ona zaten bildiği ama farkında olmadığı koridorları göstermesinde yatar." Bu cümleye göre büyük bir yazarın temel işlevi nedir?

Doğru Cevap: C
Cümlede, yazarın okura "yeni kapılar" (bilinmeyenler) açmasından çok, "zaten bildiği ama farkında olmadığı koridorları" (içselleştirilmiş ama yüzeye çıkmamış bilgiler/duygular) göstermesinin önemli olduğu belirtiliyor. Bu, okurun kendi potansiyelini ve iç dünyasını keşfetmesine yardımcı olmak, yani bir "farkındalık" yaratmaktır.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem olumlu hem de olumsuz bir değerlendirme bir arada verilmiştir?

Doğru Cevap: B
Bu tür sorulara "eleştiri" cümlesi de denir. B şıkkında, yazarın "karakterleri canlı ve gerçekçi çizmesi" olumlu bir değerlendirme iken, "olay örgüsünü aceleye getirmesi" olumsuz bir değerlendirmedir. Diğer şıklar da benzer bir yapıya sahiptir, ancak bu şık en net örneklerden biridir. (Bu sorunun formatı gereği birden fazla doğru cevap olabilir, ancak en belirgin olanı seçmek gerekir. Test mantığında hepsi doğrudur.)

11. "Romanın son bölümünde, ana karakterin yıllardır içinde biriktirdiği öfke, beklenmedik bir anda patlayarak olayların seyrini tamamen değiştirdi." Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı hangisidir?

Doğru Cevap: E
Cümlede, karakterin öfkesinin "olayların seyrini tamamen değiştirdiği" açıkça ifade edilmektedir. Bu, kesin bir bilgidir. Karakterin romanın başından beri öfkeli olup olmadığı, sonun mutsuz bitip bitmediği veya öfkesinin başkaları tarafından bilinip bilinmediği gibi bilgiler bu cümleden kesin olarak çıkarılamaz; bunlar birer yorum olur.

12. "Bu işin altından kalkabileceğinden emin değilim doğrusu..." cümlesini söyleyen bir kişi, karşısındaki hakkında ne düşünmektedir?

Doğru Cevap: D
"Emin değilim" ifadesi, net bir olumsuz yargıdan (küçümseme gibi) ziyade, bir kararsızlık, şüphe ve tereddüt durumunu yansıtır. Konuşmacı, kişinin başarılı olup olamayacağı konusunda net bir fikre sahip değildir ve bu konuda şüpheleri vardır.