İçereği Atla
Ses Bilgisi Testi - 1

Ses Bilgisi Testi - 1

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte herhangi bir ses olayı yoktur?

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte herhangi bir ses olayı yoktur?

Doğru Cevap: D
"yaşadığı" sözcüğünde yumuşama ve benzeşme, "kuştu" sözcüğünde benzeşme, "ayrıntısına" sözcüğünde ünlü düşmesi, "yapmalıyız" sözcüğünde kaynaştırma vardır. "Tarihî" sözcüğü kök halindedir ve nispet i'si almıştır, bir ses olayı yoktur.
Güneşin batışını izlerken aklına gelenleri bir bir not alıyordu. Gecenin o eşsiz sessizliği, ruhunun derinliklerindeki en gizli duyguları bile açığa çıkarıyordu.

2. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

Doğru Cevap: B
"batışını izlerken" (ulama), "aklına" (ünlü düşmesi), "derinliklerindeki" (ünsüz yumuşaması), "çıkarıyordu" (ünlü daralması) ses olayları vardır. Parçada "küçücük, ufacık" gibi bir sözcükte görülen ünsüz düşmesi yoktur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, kökünde bir ses değişimi olmadan ünlüyle başlayan bir ek aldığında ünsüz yumuşamasına uğrar?

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, kökünde bir ses değişimi olmadan ünlüyle başlayan bir ek aldığında ünsüz yumuşamasına uğrar?

Doğru Cevap: C
"koz" sözcüğü tek heceli olmasına rağmen ünlüyle başlayan bir ek aldığında "kozu" şeklinde yumuşar. "hırka" sözcüğündeki k, "millet", "tanık", "sepet" sözcüklerindeki t sesleri ise tek heceli veya yabancı kökenli oldukları için yumuşamaz.
O küçücük elleriyle yaptığı resmi bana uzattığında gözlerinin içi parlıyordu. Hayatın o en saf anlarından birini yaşıyor, bu anın hiç bitmemesini diliyordum.

4. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisinin birden fazla örneği vardır?

Doğru Cevap: C
Parçada "yaptığı", "uzattığında", "yaşıyor" sözcüklerinde ünsüz yumuşaması birden fazla kez görülür. "küçücük" (ünsüz düşmesi), "parlıyordu", "diliyordum" (ünlü daralması), "yaptığı" (ünsüz benzeşmesi) ve "ömrümün" (ünlü düşmesi) ise birer kez bulunmaktadır.
I. Gencecik yaşında büyük sorumluluklar almıştı. II. Azıcık bir gayretle bu işin üstesinden gelebilirsin. III. Bu daracık sokaklarda çocukluğumuz geçti. IV. Yalnızlık, bazen insana iyi gelen bir ilaçtır. V. Uykusuzluk, beynin işleyişini olumsuz etkiler.

5. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde ünlü türemesi görülmektedir?

Doğru Cevap: C
"-cik" eki alan bazı sözcüklerde ünlü türemesi olur: "genç-e-cik", "az-ı-cık", "dar-a-cık". IV. ve V. cümlelerdeki "yalnızlık" (yalın-ız) ve "uykusuzluk" (uyu-ku) sözcüklerinde ise ünlü düşmesi vardır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem ünlü düşmesi hem de ünsüz yumuşaması olan bir sözcük kullanılmıştır?

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem ünlü düşmesi hem de ünsüz yumuşaması olan bir sözcük kullanılmıştır?

Doğru Cevap: C
"ayrılığın" sözcüğü "ayır-ıl-ık-ın" şeklinde oluşur. "ayır-" fiilinden türetilirken "-ı-" ünlüsü düşer, ardından "-k" ünsüzü yumuşayarak "-ğ-" olur.
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisinde kaynaştırma harfi kullanılmamıştır?

7. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisinde kaynaştırma harfi kullanılmamıştır?

Doğru Cevap: D
"suyunu", "konuyu", "boyasıyla", "camını" sözcüklerinde sırasıyla "n, y, y, n" kaynaştırma harfleri kullanılmıştır. "senin" sözcüğündeki "-in" eki ise tamlayan (ilgi) ekidir ve "n" sesi ekin kendisine aittir.
Sanatçının son tablosu, eleştirmenler tarafından oldukça "gerçekçi" bulunmuştu. Eser, izleyicide sanki o anı yaşıyormuş hissi uyandırıyordu. Renklerin kullanımı o kadar ustacaydı ki tuvalden fırlayacakmış gibi duruyordu.

8. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

Doğru Cevap: D
Parçada "bulunmuştu" (benzeşme), "yaşıyormuş" (daralma), "kullanımı" (kaynaştırma), "rengi" (yumuşama) gibi ses olayları vardır. Ancak "aklı, fikri, boynu" gibi bir sözcükte görülen ünlü düşmesi yoktur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünsüz düşmesi"ne örnek bir kullanım vardır?

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünsüz düşmesi"ne örnek bir kullanım vardır?

Doğru Cevap: E
"kaldırımda" sözcüğü, "kalk-" fiilinden gelir, "kalk-dır-ım" şeklinde oluşurken "-k" ünsüzü düşer. "yüksek" ve "sıcacık" sözcüklerinde "-k" ünsüzü korunmuştur.
"-yor" eki, kendinden önceki geniş ünlüleri (a, e) daraltarak dar ünlülere (ı, i, u, ü) dönüştürür.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uymayan, yani ünlü daralmasına uğramamış bir sözcük vardır?

Doğru Cevap: C
"okuyor" (oku-yor), "anlamıyor" (anlama-yor), "bakınıyor" (bakın-a-yor), "bekliyor" (bekle-yor) sözcüklerinde ünlü daralması vardır. "suluyor" sözcüğünün kökü "su"dur, "-la" yapım ekini aldıktan sonra "-yor" eki geldiğinde aradaki "-u-" yardımcı sestir, daralma değildir.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi aldığı ekten dolayı bir ses olayına uğramamıştır?

11. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi aldığı ekten dolayı bir ses olayına uğramamıştır?

Doğru Cevap: E
"oğul-u" (ünlü düşmesi), "hukuk-u" (ünsüz yumuşaması), "güven-i-yor-um" (ünlü daralması), "ufuk-umuz-un" (ünlü düşmesi) sözcüklerinde ses olayları vardır. "kahramanlık" sözcüğü ise kök halindedir ve aldığı ekten dolayı bir ses değişimine uğramamıştır.
O sabah ufkumu aydınlatan bir hisle uyandım. Gökyüzü, mavinin en güzel tonuna bürünmüştü ve ağaçların arasından sızan ışık, toprağa ulaşıyordu.

12. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

Doğru Cevap: A
Parçada "ufkumu" (ünlü düşmesi), "aydınlatan bir" (ulama), "bürünmüştü" (ünsüz benzeşmesi), "ağaçların" (ünsüz yumuşaması) ses olayları vardır. Ancak "his, af, ret" gibi sözcüklerde görülen ünsüz türemesi yoktur.