Ses Bilgisi Testi - 3
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına aykırı bir sözcük kullanılmıştır?
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına aykırı bir sözcük kullanılmıştır?
Doğru Cevap: C
Normalde p, ç, t, k ile biten sözcüklere ünlüyle başlayan ek geldiğinde bu ünsüzler yumuşar. Ancak "hukuk" gibi Arapça kökenli bazı sözcüklerde bu kural işlemez. "hukuku" sözcüğü yumuşamaya aykırı bir kullanımdır. Diğer şıklardaki "ağacın, rengi, yurdun" sözcüklerinde kurala uygun yumuşama vardır.
Normalde p, ç, t, k ile biten sözcüklere ünlüyle başlayan ek geldiğinde bu ünsüzler yumuşar. Ancak "hukuk" gibi Arapça kökenli bazı sözcüklerde bu kural işlemez. "hukuku" sözcüğü yumuşamaya aykırı bir kullanımdır. Diğer şıklardaki "ağacın, rengi, yurdun" sözcüklerinde kurala uygun yumuşama vardır.
(I) Küçücük bir çocukken gökyüzüne bakıp hayallere dalardım. (II) Uçakların ardında bıraktığı beyaz izleri pamuktan sanırdım. (III) Her şeyin mümkün olduğuna inanan saf bir aklım vardı o zamanlar. (IV) Büyüdükçe hayatın o kadar da masalsı olmadığını anlıyor insan. (V) Ama yine de o çocuksu hayret duygumu kaybetmemeye çalışıyorum.
2. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde herhangi bir ses olayı yoktur?
Doğru Cevap: B
I'de "küçücük" (ünsüz düşmesi), III'te "aklım" (ünlü düşmesi), IV'te "büyüdükçe" (benzeşme, yumuşama), V'te "duygumu" (yumuşama) ses olayları vardır. II. cümlede ise herhangi bir ses olayı bulunmamaktadır.
I'de "küçücük" (ünsüz düşmesi), III'te "aklım" (ünlü düşmesi), IV'te "büyüdükçe" (benzeşme, yumuşama), V'te "duygumu" (yumuşama) ses olayları vardır. II. cümlede ise herhangi bir ses olayı bulunmamaktadır.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem ünlü düşmesi hem de ulama vardır?
3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem ünlü düşmesi hem de ulama vardır?
Doğru Cevap: C
C şıkkında "omuzumda" (omuz-umda) sözcüğünde ünlü düşmesi, "bir yük" ve "yük var" ifadelerinde ise ulama bulunmaktadır. Diğer şıklarda bu iki ses olayı bir arada değildir.
C şıkkında "omuzumda" (omuz-umda) sözcüğünde ünlü düşmesi, "bir yük" ve "yük var" ifadelerinde ise ulama bulunmaktadır. Diğer şıklarda bu iki ses olayı bir arada değildir.
O, yaptığı işte oldukça seçiciydi; her teklifi kabul etmiyor, yalnızca nitelikli projelere imza atıyordu. Bu tavrı, onu meslektaşlarından farklı kılan en önemli özelliğiydi.
4. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
Doğru Cevap: D
Parçada "yaptığı" (benzeşme, yumuşama), "niteliğiydi" (yumuşama), "tavrı" (kaynaştırma), "etmiyor" (daralma) ses olayları vardır. Ancak "af, his, ret" gibi sözcüklerde görülen ünsüz türemesi yoktur.
Parçada "yaptığı" (benzeşme, yumuşama), "niteliğiydi" (yumuşama), "tavrı" (kaynaştırma), "etmiyor" (daralma) ses olayları vardır. Ancak "af, his, ret" gibi sözcüklerde görülen ünsüz türemesi yoktur.
"b" dudak ünsüzü, kendisinden önce gelen "n" ünsüzünü "m"ye çevirir. Bu duruma NB değişimi (dudak ünsüzlerinin benzeşmesi) denir.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala bir istisna oluşturan sözcük kullanılmıştır?
Doğru Cevap: D
"saklambaç", "Çarşamba", "tembel", "kambur" sözcüklerinde NB değişimi kuralı uygulanmıştır. Ancak "İstanbul" gibi birleşik sözcükler ve "sonbahar", "onbaşı" gibi bazı özel adlar bu kuralın istisnasını oluşturur.
"saklambaç", "Çarşamba", "tembel", "kambur" sözcüklerinde NB değişimi kuralı uygulanmıştır. Ancak "İstanbul" gibi birleşik sözcükler ve "sonbahar", "onbaşı" gibi bazı özel adlar bu kuralın istisnasını oluşturur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünlü türemesi"ne uğramış bir sözcük vardır?
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünlü türemesi"ne uğramış bir sözcük vardır?
Doğru Cevap: B
"gencecik" sözcüğü, "genç" kelimesine "-cik" küçültme eki geldiğinde arada "e" ünlüsünün türemesiyle oluşur. Diğer şıklardaki "yalın", "yalnız", "yanlış", "çevre" sözcüklerinde ise ünlü düşmesi vardır.
"gencecik" sözcüğü, "genç" kelimesine "-cik" küçültme eki geldiğinde arada "e" ünlüsünün türemesiyle oluşur. Diğer şıklardaki "yalın", "yalnız", "yanlış", "çevre" sözcüklerinde ise ünlü düşmesi vardır.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde diğerlerinden farklı bir ses olayı vardır?
7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde diğerlerinden farklı bir ses olayı vardır?
Doğru Cevap: B
"kitapçık" sözcüğünde "-p" ve "-ç" yan yana gelerek ünsüz benzeşmesi (sertleşme) olmuştur. Diğer şıklardaki "koku-su", "ritm-i", "anlam-ı", "yüzyıl-ın" sözcüklerinde ise sırasıyla ünsüz yumuşaması, ünlü türemesi, ünlü düşmesi ve ünsüz yumuşaması görülmektedir.
"kitapçık" sözcüğünde "-p" ve "-ç" yan yana gelerek ünsüz benzeşmesi (sertleşme) olmuştur. Diğer şıklardaki "koku-su", "ritm-i", "anlam-ı", "yüzyıl-ın" sözcüklerinde ise sırasıyla ünsüz yumuşaması, ünlü türemesi, ünlü düşmesi ve ünsüz yumuşaması görülmektedir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün aldığı "-ı, -i, -u, -ü" eki ünlü daralmasına neden olmamıştır?
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün aldığı "-ı, -i, -u, -ü" eki ünlü daralmasına neden olmamıştır?
Doğru Cevap: C
"-yor" eki, "de-mek", "uzan-a-mak", "bekle-mek", "sakla-mak" fiillerinde daralmaya yol açmıştır. Ancak "kokuyor" sözcüğünün kökü "kok-" fiilidir ve "-u-" sesi daralma sonucu değil, yardımcı ses olarak eklenmiştir.
"-yor" eki, "de-mek", "uzan-a-mak", "bekle-mek", "sakla-mak" fiillerinde daralmaya yol açmıştır. Ancak "kokuyor" sözcüğünün kökü "kok-" fiilidir ve "-u-" sesi daralma sonucu değil, yardımcı ses olarak eklenmiştir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma ünsüzü almış bir sözcük yoktur?
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma ünsüzü almış bir sözcük yoktur?
Doğru Cevap: C
A'da "babası", B'de "altışar", D'de "suçunu", E'de "arabayla" sözcüklerinde sırasıyla "s, ş, n, y" kaynaştırma ünsüzleri kullanılmıştır. C şıkkındaki "senin" sözcüğündeki "n" sesi ekin kendisine aittir, kaynaştırma değildir.
A'da "babası", B'de "altışar", D'de "suçunu", E'de "arabayla" sözcüklerinde sırasıyla "s, ş, n, y" kaynaştırma ünsüzleri kullanılmıştır. C şıkkındaki "senin" sözcüğündeki "n" sesi ekin kendisine aittir, kaynaştırma değildir.
Küçücük bir tebessüm, buzdan bir dağı eritebilir.
10. Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangileri vardır?
Doğru Cevap: A
"küçücük" (küçük-cük) kelimesinde "-k" sesi düşerek ünsüz düşmesi, "dağı" (dağ-ı) kelimesinde "-ğ" sesi yumuşayarak ünsüz yumuşaması meydana gelmiştir.
"küçücük" (küçük-cük) kelimesinde "-k" sesi düşerek ünsüz düşmesi, "dağı" (dağ-ı) kelimesinde "-ğ" sesi yumuşayarak ünsüz yumuşaması meydana gelmiştir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır ve bu yanlış bir ses olayının uygulanmamasından kaynaklanmaktadır?
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır ve bu yanlış bir ses olayının uygulanmamasından kaynaklanmaktadır?
Doğru Cevap: B
"bakkalcı" sözcüğü yanlıştır. Sert ünsüzle ("l") biten "bakkal" kelimesine "-cı" eki geldiğinde ünsüz benzeşmesi kuralı gereği "bakkalcı" olması gerekir. Bu kurala uyulmamıştır.
"bakkalcı" sözcüğü yanlıştır. Sert ünsüzle ("l") biten "bakkal" kelimesine "-cı" eki geldiğinde ünsüz benzeşmesi kuralı gereği "bakkalcı" olması gerekir. Bu kurala uyulmamıştır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan, ek almış bir sözcük kullanılmıştır?
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan, ek almış bir sözcük kullanılmıştır?
Doğru Cevap: C
Büyük ünlü uyumu, bir kelimedeki ünlülerin tamamının kalın (a, ı, o, u) veya tamamının ince (e, i, ö, ü) olması kuralıdır. "-yor", "-ken", "-leyin", "-mtırak", "-gil", "-daş", "-ki" ekleri bu kurala her zaman uymaz. "gelmiyor" (gel-mi-yor) sözcüğünde ince ünlülerden sonra kalın ünlülü "-yor" eki geldiği için bu kelime büyük ünlü uyumuna uymaz.
Büyük ünlü uyumu, bir kelimedeki ünlülerin tamamının kalın (a, ı, o, u) veya tamamının ince (e, i, ö, ü) olması kuralıdır. "-yor", "-ken", "-leyin", "-mtırak", "-gil", "-daş", "-ki" ekleri bu kurala her zaman uymaz. "gelmiyor" (gel-mi-yor) sözcüğünde ince ünlülerden sonra kalın ünlülü "-yor" eki geldiği için bu kelime büyük ünlü uyumuna uymaz.
Ses Bilgisi Testi - 3
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına aykırı bir sözcük kullanılmıştır?
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına aykırı bir sözcük kullanılmıştır?
Doğru Cevap: C
Normalde p, ç, t, k ile biten sözcüklere ünlüyle başlayan ek geldiğinde bu ünsüzler yumuşar. Ancak "hukuk" gibi Arapça kökenli bazı sözcüklerde bu kural işlemez. "hukuku" sözcüğü yumuşamaya aykırı bir kullanımdır. Diğer şıklardaki "ağacın, rengi, yurdun" sözcüklerinde kurala uygun yumuşama vardır.
Normalde p, ç, t, k ile biten sözcüklere ünlüyle başlayan ek geldiğinde bu ünsüzler yumuşar. Ancak "hukuk" gibi Arapça kökenli bazı sözcüklerde bu kural işlemez. "hukuku" sözcüğü yumuşamaya aykırı bir kullanımdır. Diğer şıklardaki "ağacın, rengi, yurdun" sözcüklerinde kurala uygun yumuşama vardır.
(I) Küçücük bir çocukken gökyüzüne bakıp hayallere dalardım. (II) Uçakların ardında bıraktığı beyaz izleri pamuktan sanırdım. (III) Her şeyin mümkün olduğuna inanan saf bir aklım vardı o zamanlar. (IV) Büyüdükçe hayatın o kadar da masalsı olmadığını anlıyor insan. (V) Ama yine de o çocuksu hayret duygumu kaybetmemeye çalışıyorum.
2. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde herhangi bir ses olayı yoktur?
Doğru Cevap: B
I'de "küçücük" (ünsüz düşmesi), III'te "aklım" (ünlü düşmesi), IV'te "büyüdükçe" (benzeşme, yumuşama), V'te "duygumu" (yumuşama) ses olayları vardır. II. cümlede ise herhangi bir ses olayı bulunmamaktadır.
I'de "küçücük" (ünsüz düşmesi), III'te "aklım" (ünlü düşmesi), IV'te "büyüdükçe" (benzeşme, yumuşama), V'te "duygumu" (yumuşama) ses olayları vardır. II. cümlede ise herhangi bir ses olayı bulunmamaktadır.
Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem ünlü düşmesi hem de ulama vardır?
3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem ünlü düşmesi hem de ulama vardır?
Doğru Cevap: C
C şıkkında "omuzumda" (omuz-umda) sözcüğünde ünlü düşmesi, "bir yük" ve "yük var" ifadelerinde ise ulama bulunmaktadır. Diğer şıklarda bu iki ses olayı bir arada değildir.
C şıkkında "omuzumda" (omuz-umda) sözcüğünde ünlü düşmesi, "bir yük" ve "yük var" ifadelerinde ise ulama bulunmaktadır. Diğer şıklarda bu iki ses olayı bir arada değildir.
O, yaptığı işte oldukça seçiciydi; her teklifi kabul etmiyor, yalnızca nitelikli projelere imza atıyordu. Bu tavrı, onu meslektaşlarından farklı kılan en önemli özelliğiydi.
4. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
Doğru Cevap: D
Parçada "yaptığı" (benzeşme, yumuşama), "niteliğiydi" (yumuşama), "tavrı" (kaynaştırma), "etmiyor" (daralma) ses olayları vardır. Ancak "af, his, ret" gibi sözcüklerde görülen ünsüz türemesi yoktur.
Parçada "yaptığı" (benzeşme, yumuşama), "niteliğiydi" (yumuşama), "tavrı" (kaynaştırma), "etmiyor" (daralma) ses olayları vardır. Ancak "af, his, ret" gibi sözcüklerde görülen ünsüz türemesi yoktur.
"b" dudak ünsüzü, kendisinden önce gelen "n" ünsüzünü "m"ye çevirir. Bu duruma NB değişimi (dudak ünsüzlerinin benzeşmesi) denir.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala bir istisna oluşturan sözcük kullanılmıştır?
Doğru Cevap: D
"saklambaç", "Çarşamba", "tembel", "kambur" sözcüklerinde NB değişimi kuralı uygulanmıştır. Ancak "İstanbul" gibi birleşik sözcükler ve "sonbahar", "onbaşı" gibi bazı özel adlar bu kuralın istisnasını oluşturur.
"saklambaç", "Çarşamba", "tembel", "kambur" sözcüklerinde NB değişimi kuralı uygulanmıştır. Ancak "İstanbul" gibi birleşik sözcükler ve "sonbahar", "onbaşı" gibi bazı özel adlar bu kuralın istisnasını oluşturur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünlü türemesi"ne uğramış bir sözcük vardır?
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünlü türemesi"ne uğramış bir sözcük vardır?
Doğru Cevap: B
"gencecik" sözcüğü, "genç" kelimesine "-cik" küçültme eki geldiğinde arada "e" ünlüsünün türemesiyle oluşur. Diğer şıklardaki "yalın", "yalnız", "yanlış", "çevre" sözcüklerinde ise ünlü düşmesi vardır.
"gencecik" sözcüğü, "genç" kelimesine "-cik" küçültme eki geldiğinde arada "e" ünlüsünün türemesiyle oluşur. Diğer şıklardaki "yalın", "yalnız", "yanlış", "çevre" sözcüklerinde ise ünlü düşmesi vardır.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde diğerlerinden farklı bir ses olayı vardır?
7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde diğerlerinden farklı bir ses olayı vardır?
Doğru Cevap: B
"kitapçık" sözcüğünde "-p" ve "-ç" yan yana gelerek ünsüz benzeşmesi (sertleşme) olmuştur. Diğer şıklardaki "koku-su", "ritm-i", "anlam-ı", "yüzyıl-ın" sözcüklerinde ise sırasıyla ünsüz yumuşaması, ünlü türemesi, ünlü düşmesi ve ünsüz yumuşaması görülmektedir.
"kitapçık" sözcüğünde "-p" ve "-ç" yan yana gelerek ünsüz benzeşmesi (sertleşme) olmuştur. Diğer şıklardaki "koku-su", "ritm-i", "anlam-ı", "yüzyıl-ın" sözcüklerinde ise sırasıyla ünsüz yumuşaması, ünlü türemesi, ünlü düşmesi ve ünsüz yumuşaması görülmektedir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün aldığı "-ı, -i, -u, -ü" eki ünlü daralmasına neden olmamıştır?
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün aldığı "-ı, -i, -u, -ü" eki ünlü daralmasına neden olmamıştır?
Doğru Cevap: C
"-yor" eki, "de-mek", "uzan-a-mak", "bekle-mek", "sakla-mak" fiillerinde daralmaya yol açmıştır. Ancak "kokuyor" sözcüğünün kökü "kok-" fiilidir ve "-u-" sesi daralma sonucu değil, yardımcı ses olarak eklenmiştir.
"-yor" eki, "de-mek", "uzan-a-mak", "bekle-mek", "sakla-mak" fiillerinde daralmaya yol açmıştır. Ancak "kokuyor" sözcüğünün kökü "kok-" fiilidir ve "-u-" sesi daralma sonucu değil, yardımcı ses olarak eklenmiştir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma ünsüzü almış bir sözcük yoktur?
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma ünsüzü almış bir sözcük yoktur?
Doğru Cevap: C
A'da "babası", B'de "altışar", D'de "suçunu", E'de "arabayla" sözcüklerinde sırasıyla "s, ş, n, y" kaynaştırma ünsüzleri kullanılmıştır. C şıkkındaki "senin" sözcüğündeki "n" sesi ekin kendisine aittir, kaynaştırma değildir.
A'da "babası", B'de "altışar", D'de "suçunu", E'de "arabayla" sözcüklerinde sırasıyla "s, ş, n, y" kaynaştırma ünsüzleri kullanılmıştır. C şıkkındaki "senin" sözcüğündeki "n" sesi ekin kendisine aittir, kaynaştırma değildir.
Küçücük bir tebessüm, buzdan bir dağı eritebilir.
10. Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangileri vardır?
Doğru Cevap: A
"küçücük" (küçük-cük) kelimesinde "-k" sesi düşerek ünsüz düşmesi, "dağı" (dağ-ı) kelimesinde "-ğ" sesi yumuşayarak ünsüz yumuşaması meydana gelmiştir.
"küçücük" (küçük-cük) kelimesinde "-k" sesi düşerek ünsüz düşmesi, "dağı" (dağ-ı) kelimesinde "-ğ" sesi yumuşayarak ünsüz yumuşaması meydana gelmiştir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır ve bu yanlış bir ses olayının uygulanmamasından kaynaklanmaktadır?
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır ve bu yanlış bir ses olayının uygulanmamasından kaynaklanmaktadır?
Doğru Cevap: B
"bakkalcı" sözcüğü yanlıştır. Sert ünsüzle ("l") biten "bakkal" kelimesine "-cı" eki geldiğinde ünsüz benzeşmesi kuralı gereği "bakkalcı" olması gerekir. Bu kurala uyulmamıştır.
"bakkalcı" sözcüğü yanlıştır. Sert ünsüzle ("l") biten "bakkal" kelimesine "-cı" eki geldiğinde ünsüz benzeşmesi kuralı gereği "bakkalcı" olması gerekir. Bu kurala uyulmamıştır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan, ek almış bir sözcük kullanılmıştır?
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan, ek almış bir sözcük kullanılmıştır?
Doğru Cevap: C
Büyük ünlü uyumu, bir kelimedeki ünlülerin tamamının kalın (a, ı, o, u) veya tamamının ince (e, i, ö, ü) olması kuralıdır. "-yor", "-ken", "-leyin", "-mtırak", "-gil", "-daş", "-ki" ekleri bu kurala her zaman uymaz. "gelmiyor" (gel-mi-yor) sözcüğünde ince ünlülerden sonra kalın ünlülü "-yor" eki geldiği için bu kelime büyük ünlü uyumuna uymaz.
Büyük ünlü uyumu, bir kelimedeki ünlülerin tamamının kalın (a, ı, o, u) veya tamamının ince (e, i, ö, ü) olması kuralıdır. "-yor", "-ken", "-leyin", "-mtırak", "-gil", "-daş", "-ki" ekleri bu kurala her zaman uymaz. "gelmiyor" (gel-mi-yor) sözcüğünde ince ünlülerden sonra kalın ünlülü "-yor" eki geldiği için bu kelime büyük ünlü uyumuna uymaz.