İslamiyet Öncesi Türk Tarihi
TEST - 1
Soru 1: Orta Asya'da kurulan ilk Türk devletleriyle ilgili olarak, hükümdara devleti yönetme yetkisinin Tanrı tarafından verildiğine inanılan anlayış aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) Kut
Açıklama: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde, ülkeyi yönetme yetkisinin Gök Tanrı tarafından hükümdara ve onun ailesine verildiği inancına "Kut" denir. Bu anlayış, taht kavgalarına neden olsa da hükümdarın otoritesini meşrulaştırmıştır.
Soru 2: Türk tarihinde orduda "Onlu Sistem"i kurarak ilk düzenli orduyu oluşturan hükümdar aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: C) Mete Han
Açıklama: Asya Hun Hükümdarı Mete Han, orduda onlu sistemi kurarak Türk tarihindeki ilk düzenli orduyu oluşturmuştur. Bu sistem günümüz Kara Kuvvetlerinin de temelini oluşturmaktadır ve Mete Han'ın tahta çıkış tarihi olan M.Ö. 209, Türk Kara Kuvvetlerinin kuruluş yılı olarak kabul edilir.
Soru 3: Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti olan ve bu yaşam tarzının etkisiyle mimari, tarım ve sanat gibi alanlarda önemli gelişmeler gösteren devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: D) Uygurlar
Açıklama: Uygurlar, Maniheizm dinini benimsedikten sonra yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir. Bu değişimle birlikte tarım, şehircilik ("balıg" adı verilen şehirler), mimari (tapınaklar), matbaa, kütüphane ve çeşitli sanat dallarında (minyatür, fresk) öncü olmuşlardır.
Soru 4: Kavimler Göçü'nün sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Doğru Cevap: E) Skolastik düşüncenin zayıflaması
Açıklama: Kavimler Göçü (M.S. 375) sonucunda Roma İmparatorluğu ikiye ayrılmış, Avrupa'da feodalite rejimi ortaya çıkmış ve bugünkü Avrupa milletlerinin temelleri atılmıştır. Aksine, bu kaos ortamında Kilise güçlenmiş ve skolastik düşünce ortaya çıkmıştır. Skolastik düşüncenin zayıflaması çok daha sonra Rönesans ve Reform hareketleriyle olacaktır.
Soru 5: Türk adıyla kurulan ilk Türk devleti olan ve Türk tarihinin ilk yazılı belgeleri olan Orhun Kitabeleri'ni bırakan devlet hangisidir?
Doğru Cevap: B) Göktürk Devleti
Açıklama: "Türk" adını bir devlet ismi olarak ilk kez kullanan Göktürklerdir. Ayrıca, Türk tarihinin ve edebiyatının ilk yazılı örnekleri kabul edilen Orhun Kitabeleri (Göktürk Yazıtları) II. Göktürk (Kutluk) Devleti zamanında dikilmiştir.
Soru 6: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı meclise ne ad verilirdi?
Doğru Cevap: A) Kurultay (Toy)
Açıklama: İlk Türk devletlerinde ülke meselelerinin görüşülüp karara bağlandığı yere Kurultay denilmiştir. Toy veya Kengeş gibi isimler de kullanılmıştır. Hakan, hatun, boy beyleri ve hanedan üyelerinin katıldığı bu meclis, son söz hakana ait olduğu için genellikle bir danışma organı niteliğindeydi.
Soru 7: Türklerin demir madeninin bulunduğu dağı eriterek esaretten kurtuluşunu anlatan ve Göktürklere ait olan destan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: C) Ergenekon
Açıklama: Ergenekon Destanı, Göktürklere aittir. Destanda, bir yenilgi sonrası Ergenekon adı verilen bir vadiye sığınan Türklerin, burada çoğaldıktan sonra demir bir dağı eriterek bir bozkurdun önderliğinde çıkışları anlatılır. Bu olay, Nevruz olarak da kutlanır.
Soru 8: Tarihte bilinen ilk Türk topluluğu olarak kabul edilen ve "Bozkırın Kuyumcuları" olarak da anılan topluluk aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) İskitler (Sakalar)
Açıklama: Tarihte bilinen ilk Türk topluluğu İskitler'dir. Atı evcilleştirmişler, ordularında "Amazon" adı verilen kadın savaşçılara yer vermişlerdir. Maden işlemeciliğinde çok ileri gittikleri için "Bozkırın Kuyumcuları" olarak anılmışlardır.
Soru 9: Aşağıdaki Türk devletlerinden hangisi, yöneticileri arasında Museviliği benimseyerek Türk tarihinde bir ilke imza atmıştır?
Doğru Cevap: C) Hazarlar
Açıklama: Hazarlar, yönetici zümresinin Museviliği kabul etmesiyle bilinir. Ancak halk arasında İslamiyet, Hristiyanlık gibi farklı dinler de yayılmış ve ülkelerinde büyük bir dinî hoşgörü ortamı (Hazar Barış Çağı) yaşanmıştır.
Soru 10: I. Göktürk Devleti'nin en parlak dönemini yaşatan ve Avarların Orta Asya'daki siyasi varlığına son veren hükümdar kimdir?
Doğru Cevap: A) Mukan Kağan
Açıklama: I. Göktürk Devleti, kurucusu Bumin Kağan'dan sonra en parlak dönemini Mukan Kağan zamanında yaşamıştır. Bu dönemde Avarlar etkisiz hale getirilmiş, Kitanlar ve Kırgızlar egemenlik altına alınmış, devletin sınırları Hazar Denizi'ne kadar genişlemiştir.
Soru 11: İslamiyet öncesi Türk toplum yapısında aile, sülale, boy ve millet gibi birimlerin sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Doğru Cevap: C) Oguş, Urug, Boy, Budun, İl
Açıklama: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde toplumsal yapı küçükten büyüğe doğru şu şekilde sıralanır: Oguş (Aile), Urug (Sülale), Boy (Ok), Budun (Millet) ve İl (Devlet).
Soru 12: İslamiyet öncesi Türklerde, ölen kişinin ardından düzenlenen cenaze törenlerine ve bu törenlerde söylenen ağıtlara sırasıyla ne ad verilirdi?
Doğru Cevap: A) Yuğ - Sagu
Açıklama: İslamiyet öncesi Türklerde ölen kişinin arkasından düzenlenen cenaze törenine "Yuğ" denilirdi. Bu törenlerde yakılan ağıtlara ise "Sagu" adı verilirdi.
İslamiyet Öncesi Türk Tarihi
TEST - 1
Soru 1: Orta Asya'da kurulan ilk Türk devletleriyle ilgili olarak, hükümdara devleti yönetme yetkisinin Tanrı tarafından verildiğine inanılan anlayış aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) Kut
Açıklama: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde, ülkeyi yönetme yetkisinin Gök Tanrı tarafından hükümdara ve onun ailesine verildiği inancına "Kut" denir. Bu anlayış, taht kavgalarına neden olsa da hükümdarın otoritesini meşrulaştırmıştır.
Soru 2: Türk tarihinde orduda "Onlu Sistem"i kurarak ilk düzenli orduyu oluşturan hükümdar aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: C) Mete Han
Açıklama: Asya Hun Hükümdarı Mete Han, orduda onlu sistemi kurarak Türk tarihindeki ilk düzenli orduyu oluşturmuştur. Bu sistem günümüz Kara Kuvvetlerinin de temelini oluşturmaktadır ve Mete Han'ın tahta çıkış tarihi olan M.Ö. 209, Türk Kara Kuvvetlerinin kuruluş yılı olarak kabul edilir.
Soru 3: Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti olan ve bu yaşam tarzının etkisiyle mimari, tarım ve sanat gibi alanlarda önemli gelişmeler gösteren devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: D) Uygurlar
Açıklama: Uygurlar, Maniheizm dinini benimsedikten sonra yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir. Bu değişimle birlikte tarım, şehircilik ("balıg" adı verilen şehirler), mimari (tapınaklar), matbaa, kütüphane ve çeşitli sanat dallarında (minyatür, fresk) öncü olmuşlardır.
Soru 4: Kavimler Göçü'nün sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Doğru Cevap: E) Skolastik düşüncenin zayıflaması
Açıklama: Kavimler Göçü (M.S. 375) sonucunda Roma İmparatorluğu ikiye ayrılmış, Avrupa'da feodalite rejimi ortaya çıkmış ve bugünkü Avrupa milletlerinin temelleri atılmıştır. Aksine, bu kaos ortamında Kilise güçlenmiş ve skolastik düşünce ortaya çıkmıştır. Skolastik düşüncenin zayıflaması çok daha sonra Rönesans ve Reform hareketleriyle olacaktır.
Soru 5: Türk adıyla kurulan ilk Türk devleti olan ve Türk tarihinin ilk yazılı belgeleri olan Orhun Kitabeleri'ni bırakan devlet hangisidir?
Doğru Cevap: B) Göktürk Devleti
Açıklama: "Türk" adını bir devlet ismi olarak ilk kez kullanan Göktürklerdir. Ayrıca, Türk tarihinin ve edebiyatının ilk yazılı örnekleri kabul edilen Orhun Kitabeleri (Göktürk Yazıtları) II. Göktürk (Kutluk) Devleti zamanında dikilmiştir.
Soru 6: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı meclise ne ad verilirdi?
Doğru Cevap: A) Kurultay (Toy)
Açıklama: İlk Türk devletlerinde ülke meselelerinin görüşülüp karara bağlandığı yere Kurultay denilmiştir. Toy veya Kengeş gibi isimler de kullanılmıştır. Hakan, hatun, boy beyleri ve hanedan üyelerinin katıldığı bu meclis, son söz hakana ait olduğu için genellikle bir danışma organı niteliğindeydi.
Soru 7: Türklerin demir madeninin bulunduğu dağı eriterek esaretten kurtuluşunu anlatan ve Göktürklere ait olan destan aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: C) Ergenekon
Açıklama: Ergenekon Destanı, Göktürklere aittir. Destanda, bir yenilgi sonrası Ergenekon adı verilen bir vadiye sığınan Türklerin, burada çoğaldıktan sonra demir bir dağı eriterek bir bozkurdun önderliğinde çıkışları anlatılır. Bu olay, Nevruz olarak da kutlanır.
Soru 8: Tarihte bilinen ilk Türk topluluğu olarak kabul edilen ve "Bozkırın Kuyumcuları" olarak da anılan topluluk aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) İskitler (Sakalar)
Açıklama: Tarihte bilinen ilk Türk topluluğu İskitler'dir. Atı evcilleştirmişler, ordularında "Amazon" adı verilen kadın savaşçılara yer vermişlerdir. Maden işlemeciliğinde çok ileri gittikleri için "Bozkırın Kuyumcuları" olarak anılmışlardır.
Soru 9: Aşağıdaki Türk devletlerinden hangisi, yöneticileri arasında Museviliği benimseyerek Türk tarihinde bir ilke imza atmıştır?
Doğru Cevap: C) Hazarlar
Açıklama: Hazarlar, yönetici zümresinin Museviliği kabul etmesiyle bilinir. Ancak halk arasında İslamiyet, Hristiyanlık gibi farklı dinler de yayılmış ve ülkelerinde büyük bir dinî hoşgörü ortamı (Hazar Barış Çağı) yaşanmıştır.
Soru 10: I. Göktürk Devleti'nin en parlak dönemini yaşatan ve Avarların Orta Asya'daki siyasi varlığına son veren hükümdar kimdir?
Doğru Cevap: A) Mukan Kağan
Açıklama: I. Göktürk Devleti, kurucusu Bumin Kağan'dan sonra en parlak dönemini Mukan Kağan zamanında yaşamıştır. Bu dönemde Avarlar etkisiz hale getirilmiş, Kitanlar ve Kırgızlar egemenlik altına alınmış, devletin sınırları Hazar Denizi'ne kadar genişlemiştir.
Soru 11: İslamiyet öncesi Türk toplum yapısında aile, sülale, boy ve millet gibi birimlerin sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Doğru Cevap: C) Oguş, Urug, Boy, Budun, İl
Açıklama: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde toplumsal yapı küçükten büyüğe doğru şu şekilde sıralanır: Oguş (Aile), Urug (Sülale), Boy (Ok), Budun (Millet) ve İl (Devlet).
Soru 12: İslamiyet öncesi Türklerde, ölen kişinin ardından düzenlenen cenaze törenlerine ve bu törenlerde söylenen ağıtlara sırasıyla ne ad verilirdi?
Doğru Cevap: A) Yuğ - Sagu
Açıklama: İslamiyet öncesi Türklerde ölen kişinin arkasından düzenlenen cenaze törenine "Yuğ" denilirdi. Bu törenlerde yakılan ağıtlara ise "Sagu" adı verilirdi.