Yapı Bilgisi Testi - 3
1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi, kökünün türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A, B, D ve E şıklarındaki "soruşturma" (sor-mak), "eleştiri" (ele-mek), "araştırma" (ara-mak), "barıştırma" (barış-mak) sözcüklerinin kökleri fiildir. C şıkkındaki "kavşak" sözcüğünün kökü ise "kavuş-mak" fiilidir, ancak burada "kavş-" kökünden türediği kabul edilir ve isim köküdür.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik yapılı bir fiil kullanılmıştır?
"kafa yormak" deyimi, anlamca kaynaşmış birleşik bir fiildir. Diğer şıklardaki fiiller ("götürüyor", "yıpranmıştı", "bekliyordu", "söyledi") türemiş veya basit yapılıdır.
3. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A, B, D ve E şıklarındaki "esinti", "yapıt", "kesinti", "belirti" sözcükleri fiil kökünden "-ıntı, -ıt, -inti, -irti" yapım ekleriyle türemiş isimlerdir. C şıkkındaki "geçit" sözcüğü ise "geç-" fiilinden "-it" yapım ekiyle türemiştir. Farklı bir yapım eki almıştır.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-cik" eki, eklendiği sözcüğe "sevgi, acıma" anlamı katmıştır?
B şıkkındaki "kadıncağız" sözcüğündeki "-cağız" eki, "acımak, sevgi" anlamı katmıştır. Diğer şıklarda "-cik" eki küçültme, kalıcı isim yapma gibi görevlerde kullanılmıştır.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, hem fiilden isim hem de isimden fiil yapan ek almıştır?
"şaşırtmayı" sözcüğünün kökü "şaş-" fiilidir. "-ır" eki fiilden fiil yapım ekidir. "-t" eki fiilden fiil yapım ekidir. "-ma" eki ise fiilden isim yapım ekidir. Diğer şıklarda bu iki ek bir arada bulunmamaktadır.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün kökü sesteş (eş sesli) bir köktür?
"düş" sözcüğü hem "rüya" anlamında isim, hem de "düşmek" anlamında fiil olarak kullanılabilir. Aralarında anlam bağı olmadığı için sesteştir. Diğer şıklardaki "eski", "güven", "ağrı", "barış" sözcüklerinin sesteşi yoktur.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-ce" eki, eklendiği sözcüğe diğerlerinden farklı bir anlam katmıştır?
C şıkkındaki "çocukça" sözcüğü, "çocuğa benzer, çocuk gibi" anlamında kullanılmıştır. Diğer şıklarda "-ce" eki farklı anlamlar katmıştır.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, hem yapım eki hem de çekim eki almıştır?
"zorlu" sözcüğü, "zor" (isim kökü) + "-lu" (isimden isim yapım eki) + "-dur" (ek fiil) şeklinde hem yapım hem de çekim eki almıştır. Diğer şıklardaki sözcükler ya sadece yapım ya da sadece çekim eki almıştır.
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde türemiş yapılı bir sözcük yoktur?
A'da "okurları", C'de "öğrenciler", "sonuçlarını", D'de "gökyüzü", E'de "fedakârlık" sözcükleri türemiş veya birleşik yapıdadır. B şıkkında ise tüm sözcükler basit veya sadece çekim eki almış basit yapıdadır.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, gövdeden türemiş bir sözcüktür?
"gözlemci" sözcüğü, "göz" (kök) + "-lem" (yapım eki) + "-ci" (yapım eki) şeklinde türemiştir. Bir yapım eki almış haline "gövde" denir. Bu sözcük, "gözlem" gövdesinden tekrar "-ci" yapım eki alarak türediği için gövdeden türemiştir.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcük, sıfat tamlaması yoluyla oluşmuştur?
"Kasımpaşa", bir isim ve unvanın birleşmesiyle oluşmuştur. Diğer şıklardaki "karnıyarık", "saklambaç", "bülbülyuvası" gibi birleşik sözcükler ise farklı yollarla (belirtisiz isim tamlaması, fiil+fiil) oluşmuştur.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, hem isimden isim hem de isimden fiil yapan ek almıştır?
"yolcu" sözcüğünün kökü "yol" ismidir. "-cu" eki isimden isim yapım ekidir. "-idi" ise ek fiildir ve isimden fiil yapma görevi üstlenir. Diğer şıklarda bu iki ek bir arada bulunmamaktadır.
Yapı Bilgisi Testi - 3
1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi, kökünün türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
A, B, D ve E şıklarındaki "soruşturma" (sor-mak), "eleştiri" (ele-mek), "araştırma" (ara-mak), "barıştırma" (barış-mak) sözcüklerinin kökleri fiildir. C şıkkındaki "kavşak" sözcüğünün kökü ise "kavuş-mak" fiilidir, ancak burada "kavş-" kökünden türediği kabul edilir ve isim köküdür.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik yapılı bir fiil kullanılmıştır?
"kafa yormak" deyimi, anlamca kaynaşmış birleşik bir fiildir. Diğer şıklardaki fiiller ("götürüyor", "yıpranmıştı", "bekliyordu", "söyledi") türemiş veya basit yapılıdır.
3. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi yapıca diğerlerinden farklıdır?
A, B, D ve E şıklarındaki "esinti", "yapıt", "kesinti", "belirti" sözcükleri fiil kökünden "-ıntı, -ıt, -inti, -irti" yapım ekleriyle türemiş isimlerdir. C şıkkındaki "geçit" sözcüğü ise "geç-" fiilinden "-it" yapım ekiyle türemiştir. Farklı bir yapım eki almıştır.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-cik" eki, eklendiği sözcüğe "sevgi, acıma" anlamı katmıştır?
B şıkkındaki "kadıncağız" sözcüğündeki "-cağız" eki, "acımak, sevgi" anlamı katmıştır. Diğer şıklarda "-cik" eki küçültme, kalıcı isim yapma gibi görevlerde kullanılmıştır.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, hem fiilden isim hem de isimden fiil yapan ek almıştır?
"şaşırtmayı" sözcüğünün kökü "şaş-" fiilidir. "-ır" eki fiilden fiil yapım ekidir. "-t" eki fiilden fiil yapım ekidir. "-ma" eki ise fiilden isim yapım ekidir. Diğer şıklarda bu iki ek bir arada bulunmamaktadır.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün kökü sesteş (eş sesli) bir köktür?
"düş" sözcüğü hem "rüya" anlamında isim, hem de "düşmek" anlamında fiil olarak kullanılabilir. Aralarında anlam bağı olmadığı için sesteştir. Diğer şıklardaki "eski", "güven", "ağrı", "barış" sözcüklerinin sesteşi yoktur.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-ce" eki, eklendiği sözcüğe diğerlerinden farklı bir anlam katmıştır?
C şıkkındaki "çocukça" sözcüğü, "çocuğa benzer, çocuk gibi" anlamında kullanılmıştır. Diğer şıklarda "-ce" eki farklı anlamlar katmıştır.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, hem yapım eki hem de çekim eki almıştır?
"zorlu" sözcüğü, "zor" (isim kökü) + "-lu" (isimden isim yapım eki) + "-dur" (ek fiil) şeklinde hem yapım hem de çekim eki almıştır. Diğer şıklardaki sözcükler ya sadece yapım ya da sadece çekim eki almıştır.
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde türemiş yapılı bir sözcük yoktur?
A'da "okurları", C'de "öğrenciler", "sonuçlarını", D'de "gökyüzü", E'de "fedakârlık" sözcükleri türemiş veya birleşik yapıdadır. B şıkkında ise tüm sözcükler basit veya sadece çekim eki almış basit yapıdadır.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, gövdeden türemiş bir sözcüktür?
"gözlemci" sözcüğü, "göz" (kök) + "-lem" (yapım eki) + "-ci" (yapım eki) şeklinde türemiştir. Bir yapım eki almış haline "gövde" denir. Bu sözcük, "gözlem" gövdesinden tekrar "-ci" yapım eki alarak türediği için gövdeden türemiştir.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcük, sıfat tamlaması yoluyla oluşmuştur?
"Kasımpaşa", bir isim ve unvanın birleşmesiyle oluşmuştur. Diğer şıklardaki "karnıyarık", "saklambaç", "bülbülyuvası" gibi birleşik sözcükler ise farklı yollarla (belirtisiz isim tamlaması, fiil+fiil) oluşmuştur.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, hem isimden isim hem de isimden fiil yapan ek almıştır?
"yolcu" sözcüğünün kökü "yol" ismidir. "-cu" eki isimden isim yapım ekidir. "-idi" ise ek fiildir ve isimden fiil yapma görevi üstlenir. Diğer şıklarda bu iki ek bir arada bulunmamaktadır.