Noktalama İşaretleri Testi - 6
1. "Bu konuda size katılıyorum ( ) ancak bir şartım var ( ) Planı en ince ayrıntısına kadar gözden geçireceğiz ( )"
Cümlesinde parantezle belirtilen yerlere sırasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir?
İlk boşluğa, birbirine bağlaçla bağlanan iki sıralı cümleyi ayırmak için noktalı virgül (;) getirilmelidir. İkinci boşluğa, kendisinden sonra açıklama yapılacak ("şartım var" denilip şart açıklanıyor) cümlenin sonuna iki nokta (:) getirilmelidir. Cümlenin sonuna ise yargı bittiği için nokta (.) konulmalıdır. Doğru sıralama: (;) (:) (.) şeklindedir.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak işareti (" ") ve tek tırnak işareti (') doğru bir şekilde bir arada kullanılmıştır?
Tırnak içinde verilen bir cümlenin içinde, yeniden tırnağa alınması gereken bir söz veya özel isim (bu örnekte eser adı) tek tırnak işareti ile gösterilir. B seçeneğinde ana alıntı çift tırnakla, onun içindeki eser adı ise tek tırnakla doğru bir şekilde belirtilmiştir. Diğer şıklarda ya tırnakların sırası yanlıştır ya da noktalama hataları vardır.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru işareti (?) yanlış kullanılmıştır?
Bir cümlenin soru cümlesi olabilmesi için soru eki, soru sıfatı, soru zamiri veya soru zarfı içermesi ve cevap bekleme amacı taşıması gerekir. Bu cümlede soru anlamı yoktur, bir durum tespiti yapılmaktadır. Dolayısıyla cümlenin sonuna soru işareti değil, nokta (.) konulmalıdır.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama ve yazım yanlışı bir arada yapılmıştır?
Bu cümlede iki hata vardır: Noktalama Yanlışı: Özel isimle birlikte kullanılan unvanlar (hanım, bey, paşa vb.) özel isim sayılır ve gelen ek kesme işaretiyle ayrılır. Ancak "Ayşe hanım" bitişik yazılmamalı, "Ayşe Hanım'ı" şeklinde olmalıdır. Yazım Yanlışı: Sayılara gelen "-inci" eki, sayı ünsüzle bitiyorsa "-inci", ünlüyle bitiyorsa "-nci" şeklinde yazılır. 15 ünsüzle bittiği için "-inci" eki doğru olsa da, genellikle rakamla yazımda "-'inci" yerine "-'nci" kullanımı yaygındır. Asıl yanlışlık "hanım" kelimesinin küçük yazılması ve ekin yanlış ayrılmasıdır.
5. Bibliyografik künyelerde, yazar adından sonra hangi noktalama işareti kullanılır?
Makale, kitap gibi eserlerin sonunda kaynakça belirtilirken (bibliyografik künye), künyeler belirli bir kurala göre yazılır. Bu kurala göre, yazarın soyadı ve adından sonra nokta konulur. Örnek: "GÖKÇE, A. (2020). Dil ve Anlatım. İstanbul: Can Yayınları."
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti (') doğru kullanılmıştır?
Özel isimlere gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. "Boğaz Köprüsü" bir özel isimdir ve gelen "-nün" eki doğru ayrılmıştır. B ve D'de yapım ekleri ("-çe", "-li") kesmeyle ayrılmaz. C'de kurum adlarına gelen ekler ayrılmaz. E'de ise "Mayıs'ta" olmalıdır (ünsüz benzeşmesi).
7. "Bu savaşa (1914-1918) milyonlarca insan katıldı." cümlesindeki kısa çizginin (-) kullanım amacı nedir?
Kısa çizgi, kelimeler veya sayılar arasında "başlangıç ve bitiş" noktalarını, "ve", "ile", "ila" anlamlarını vermek için kullanılır. Bu cümlede de "1914'ten 1918'e kadar" anlamını taşımaktadır.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama yanlışı yoktur?
Bu cümlede virgül, "genç" kelimesinin özne olduğunu belirterek "genç ihtiyar" şeklindeki sıfat tamlamasıyla karışmasını önlemektedir. A'da bağlaçtan önce noktalı virgül olmaz. B'de üç nokta gereksizdir, nokta konulmalıdır. C'de ilk soru işaretinden sonra küçük harfle başlanmaz. D'de alay anlamındaki ünlem, parantezsiz kullanılmaz.
9. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna ünlem işareti (!) getirilemez?
Bu cümle, bir duygu patlaması (sevinç, korku, acı, şaşırma) veya bir seslenme içermemektedir. Bir durum tespiti yaptığı için sonuna nokta (.) konulmalıdır. Diğer seçenekler ise çeşitli duyguları veya emir/seslenme durumlarını ifade ettiği için sonlarına ünlem işareti getirilebilir.
10. Hangi cümlede yay ayraç ( ) gereksiz kullanılmıştır?
Ara sözler, iki virgül veya iki kısa çizgi arasında gösterilebilir. Yay ayraç kullanımı bu tür ifadeler için yaygın ve doğru bir kullanım değildir. Cümle, "Bu konuda, her zaman olduğu gibi, yine haklı çıktı." şeklinde yazılmalıydı. Diğer şıklarda yay ayraç; doğum-ölüm tarihi, ek bilgi, kelimenin diğer dildeki karşılığı ve tiyatral hareket için doğru kullanılmıştır.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iki nokta (:) yanlış bir görevde kullanılmıştır?
Cümlede özneden sonra iki nokta konulmaz. Bu cümlenin öznesi "toplantı"dır ve sonrasında doğrudan yüklem gelmektedir. İki noktanın bu şekilde kullanımı tamamen yanlıştır.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, noktalama açısından tam ve eksiksiz bir şekilde doğrudur?
Bu cümlede, kendisinden sonra örnek verileceği için "şunlardı" kelimesinden sonra iki nokta (:) kullanımı doğrudur. Örnekler sıralandıktan sonra "ve" bağlacıyla son örnek belirtilmiş ve cümle tamamlandığı için sonuna nokta (.) konulmuştur. Bu, kurala uygun ve eksiksiz bir kullanımdır. A'da tekrarlı bağlaçlar arasına noktalama işareti girmez. B'de üç nokta gereksizdir. C'de soru işaretinden sonra büyük harfle başlanmalıdır. E'de "evet" kelimesinden sonra noktalı virgül değil, virgül kullanılır.
Noktalama İşaretleri Testi - 6
1. "Bu konuda size katılıyorum ( ) ancak bir şartım var ( ) Planı en ince ayrıntısına kadar gözden geçireceğiz ( )"
Cümlesinde parantezle belirtilen yerlere sırasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir?
İlk boşluğa, birbirine bağlaçla bağlanan iki sıralı cümleyi ayırmak için noktalı virgül (;) getirilmelidir. İkinci boşluğa, kendisinden sonra açıklama yapılacak ("şartım var" denilip şart açıklanıyor) cümlenin sonuna iki nokta (:) getirilmelidir. Cümlenin sonuna ise yargı bittiği için nokta (.) konulmalıdır. Doğru sıralama: (;) (:) (.) şeklindedir.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak işareti (" ") ve tek tırnak işareti (') doğru bir şekilde bir arada kullanılmıştır?
Tırnak içinde verilen bir cümlenin içinde, yeniden tırnağa alınması gereken bir söz veya özel isim (bu örnekte eser adı) tek tırnak işareti ile gösterilir. B seçeneğinde ana alıntı çift tırnakla, onun içindeki eser adı ise tek tırnakla doğru bir şekilde belirtilmiştir. Diğer şıklarda ya tırnakların sırası yanlıştır ya da noktalama hataları vardır.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru işareti (?) yanlış kullanılmıştır?
Bir cümlenin soru cümlesi olabilmesi için soru eki, soru sıfatı, soru zamiri veya soru zarfı içermesi ve cevap bekleme amacı taşıması gerekir. Bu cümlede soru anlamı yoktur, bir durum tespiti yapılmaktadır. Dolayısıyla cümlenin sonuna soru işareti değil, nokta (.) konulmalıdır.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama ve yazım yanlışı bir arada yapılmıştır?
Bu cümlede iki hata vardır: Noktalama Yanlışı: Özel isimle birlikte kullanılan unvanlar (hanım, bey, paşa vb.) özel isim sayılır ve gelen ek kesme işaretiyle ayrılır. Ancak "Ayşe hanım" bitişik yazılmamalı, "Ayşe Hanım'ı" şeklinde olmalıdır. Yazım Yanlışı: Sayılara gelen "-inci" eki, sayı ünsüzle bitiyorsa "-inci", ünlüyle bitiyorsa "-nci" şeklinde yazılır. 15 ünsüzle bittiği için "-inci" eki doğru olsa da, genellikle rakamla yazımda "-'inci" yerine "-'nci" kullanımı yaygındır. Asıl yanlışlık "hanım" kelimesinin küçük yazılması ve ekin yanlış ayrılmasıdır.
5. Bibliyografik künyelerde, yazar adından sonra hangi noktalama işareti kullanılır?
Makale, kitap gibi eserlerin sonunda kaynakça belirtilirken (bibliyografik künye), künyeler belirli bir kurala göre yazılır. Bu kurala göre, yazarın soyadı ve adından sonra nokta konulur. Örnek: "GÖKÇE, A. (2020). Dil ve Anlatım. İstanbul: Can Yayınları."
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti (') doğru kullanılmıştır?
Özel isimlere gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. "Boğaz Köprüsü" bir özel isimdir ve gelen "-nün" eki doğru ayrılmıştır. B ve D'de yapım ekleri ("-çe", "-li") kesmeyle ayrılmaz. C'de kurum adlarına gelen ekler ayrılmaz. E'de ise "Mayıs'ta" olmalıdır (ünsüz benzeşmesi).
7. "Bu savaşa (1914-1918) milyonlarca insan katıldı." cümlesindeki kısa çizginin (-) kullanım amacı nedir?
Kısa çizgi, kelimeler veya sayılar arasında "başlangıç ve bitiş" noktalarını, "ve", "ile", "ila" anlamlarını vermek için kullanılır. Bu cümlede de "1914'ten 1918'e kadar" anlamını taşımaktadır.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama yanlışı yoktur?
Bu cümlede virgül, "genç" kelimesinin özne olduğunu belirterek "genç ihtiyar" şeklindeki sıfat tamlamasıyla karışmasını önlemektedir. A'da bağlaçtan önce noktalı virgül olmaz. B'de üç nokta gereksizdir, nokta konulmalıdır. C'de ilk soru işaretinden sonra küçük harfle başlanmaz. D'de alay anlamındaki ünlem, parantezsiz kullanılmaz.
9. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna ünlem işareti (!) getirilemez?
Bu cümle, bir duygu patlaması (sevinç, korku, acı, şaşırma) veya bir seslenme içermemektedir. Bir durum tespiti yaptığı için sonuna nokta (.) konulmalıdır. Diğer seçenekler ise çeşitli duyguları veya emir/seslenme durumlarını ifade ettiği için sonlarına ünlem işareti getirilebilir.
10. Hangi cümlede yay ayraç ( ) gereksiz kullanılmıştır?
Ara sözler, iki virgül veya iki kısa çizgi arasında gösterilebilir. Yay ayraç kullanımı bu tür ifadeler için yaygın ve doğru bir kullanım değildir. Cümle, "Bu konuda, her zaman olduğu gibi, yine haklı çıktı." şeklinde yazılmalıydı. Diğer şıklarda yay ayraç; doğum-ölüm tarihi, ek bilgi, kelimenin diğer dildeki karşılığı ve tiyatral hareket için doğru kullanılmıştır.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iki nokta (:) yanlış bir görevde kullanılmıştır?
Cümlede özneden sonra iki nokta konulmaz. Bu cümlenin öznesi "toplantı"dır ve sonrasında doğrudan yüklem gelmektedir. İki noktanın bu şekilde kullanımı tamamen yanlıştır.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, noktalama açısından tam ve eksiksiz bir şekilde doğrudur?
Bu cümlede, kendisinden sonra örnek verileceği için "şunlardı" kelimesinden sonra iki nokta (:) kullanımı doğrudur. Örnekler sıralandıktan sonra "ve" bağlacıyla son örnek belirtilmiş ve cümle tamamlandığı için sonuna nokta (.) konulmuştur. Bu, kurala uygun ve eksiksiz bir kullanımdır. A'da tekrarlı bağlaçlar arasına noktalama işareti girmez. B'de üç nokta gereksizdir. C'de soru işaretinden sonra büyük harfle başlanmalıdır. E'de "evet" kelimesinden sonra noktalı virgül değil, virgül kullanılır.