Osmanlı Duraklama Dönemi
TEST - 4
Soru 1: XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde, sancak sisteminin kaldırılması ve şehzadelerin sarayda "kafes usulü" ile yetiştirilmeye başlanmasının en önemli siyasi sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: D) Yönetim tecrübesinden yoksun padişahların tahta çıkması
Açıklama: Sancak sistemi, şehzadelerin devlet yönetimi, askerlik ve halkla ilişkiler konusunda tecrübe kazandığı bir okul niteliğindeydi. Bu sistemin kaldırılması, şehzadelerin sarayda dünyadan kopuk bir şekilde büyümelerine ve sonuç olarak devlet işlerinden anlamayan padişahların başa geçmesine neden olmuştur.
Soru 2: Köprülü Mehmet Paşa'nın sadrazamlığa getirilirken padişaha sunduğu şartlar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Doğru Cevap: B) Yeniçeri Ocağı'nın derhal kaldırılmasını talep etmesi
Açıklama: Köprülü, devletin içinde bulunduğu anarşiyi sonlandırmak için geniş yetkiler istemiştir. Ancak o dönemde Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmak gibi radikal bir talepte bulunmak siyaseten mümkün değildi. Onun amacı ocağı kaldırmak değil, disiplin altına almaktı. Diğer seçenekler, ıslahatları yapabilmek için istediği temel güvencelerdir.
Soru 3: XVII. yüzyılda Avusturya ile yapılan Haçova Meydan Savaşı'nda Tımarlı Sipahilerin savaştan kaçması, Osmanlı askeri yapısında hangi önemli dönüşümü hızlandırmıştır?
Doğru Cevap: C) Ateşli silah kullanan ücretli asker sayısının artırılmasını
Açıklama: Haçova'da Avusturya'nın tüfekli piyadeleri karşısında Tımarlı Sipahilerin etkisiz kalması, devletin bu türden askere olan ihtiyacını ortaya koymuştur. Bu olay, Tımar sisteminin önemini yitirmesini ve devletin "Sekban" adı verilen tüfekli ve maaşlı asker sayısını artırma politikasını hızlandırmıştır.
Soru 4: Girit adasının 24 yıl süren kuşatma sonunda fethedilebilmesi, Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisini en güçlü şekilde destekler?
Doğru Cevap: A) Donanma gücünün eski etkinliğini kaybettiğini
Açıklama: Bir adanın fethi, donanmanın adaya asker ve mühimmat taşıması ve denizden kuşatmayı sürdürmesiyle mümkündür. Fethin çeyrek asra yakın sürmesi, Osmanlı donanmasının hem Venedik donanmasıyla başa çıkmakta zorlandığını hem de teknolojik ve organizasyonel olarak zayıfladığını açıkça göstermektedir.
Soru 5: IV. Mehmet dönemindeki Vaka-i Vakvakiye (Çınar Olayı) sırasında isyancıların, padişahtan bazı devlet adamlarını talep edip idam etmeleri, aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
Doğru Cevap: C) Merkezi otoritenin isyancılar karşısında çaresiz kaldığının
Açıklama: İsyancıların (Kapıkulları) padişaha liste vererek devletin üst düzey yöneticilerinin idamını talep etmesi ve padişahın bu isteği yerine getirmek zorunda kalması, padişahın ve dolayısıyla merkezi otoritenin ne kadar zayıfladığının ve isyancılar üzerinde hiçbir yaptırım gücünün kalmadığının en acı örneklerinden biridir.
Soru 6: Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi, Osmanlı Devleti'nin XVII. yüzyılda imzaladığı ve toprak kaybettiği bir antlaşma değildir?
Doğru Cevap: D) Bucaş Antlaşması
Açıklama: Bucaş Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin Batı'da en geniş sınırlarına ulaştığı ve toprak kazandığı son antlaşmadır. Diğer antlaşmalar ise ya daha önce kazanılan toprakların geri verildiği (Nasuh Paşa, Serav) ya da büyük toprak kayıplarının yaşandığı (Karlofça, İstanbul) antlaşmalardır.
Soru 7: Osmanlı Devleti'nin, Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699) sonunda imzaladığı Karlofça Antlaşması ile aşağıdaki topraklardan hangisini kaybetmemiştir?
Doğru Cevap: A) Kırım
Açıklama: Karlofça Antlaşması ile Macaristan Avusturya'ya, Podolya ve Ukrayna Lehistan'a, Mora ve Dalmaçya kıyıları Venedik'e bırakılmıştır. Kırım'ın kaybedilmesi ise 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile gerçekleşecek olan bir sonraki yüzyılın olayıdır.
Soru 8: XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin Avusturya ile imzaladığı Vasvar Antlaşması, hangi kalenin fethi sonrasında imzalanmıştır?
Doğru Cevap: C) Uyvar
Açıklama: Köprülü Fazıl Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun, Avusturya'nın önemli kalelerinden biri olan Uyvar'ı fethetmesi, Avusturya'yı barış istemeye zorlamış ve Vasvar Antlaşması'nın imzalanmasına yol açmıştır. Bu başarı, "Uyvar önünde bir Türk gibi güçlü" deyiminin doğmasına neden olmuştur.
Soru 9: XVII. yüzyılda, özellikle İstanbul'da ortaya çıkan ve Kapıkulu askerlerinin öncülük ettiği isyanların temel nedenleri arasında hangisi gösterilemez?
Doğru Cevap: E) Milliyetçilik fikrinden etkilenerek bağımsız bir devlet kurma isteği
Açıklama: XVII. yüzyıldaki İstanbul isyanları, ekonomik ve siyasi çıkarlara dayalıdır. İsyancıların amacı, devleti yıkmak veya bağımsız olmak değil, yönetimi etkileyerek kendi çıkarlarını korumaktır. Milliyetçilik fikri bu dönemde henüz ortaya çıkmamıştır.
Soru 10: II. Osman'ın (Genç Osman) yapmak istediği ıslahatlar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Doğru Cevap: D) Avrupa'dan askeri uzmanlar getirerek Batı tarzı bir ordu kurmak
Açıklama: Genç Osman'ın ıslahat düşüncesi radikal olmakla birlikte, Avrupa'yı model alma anlayışına dayanmıyordu. Onun amacı, bozulmuş kurumları kaldırıp yerine Anadolu Türklerinden oluşan milli bir ordu kurmaktı. Avrupa'yı örnek alma düşüncesi XVIII. yüzyılda başlayacaktır.
Soru 11: XVII. yüzyılın en önemli gezgini olan ve on ciltlik eseriyle dönemin Osmanlı coğrafyası hakkında paha biçilmez bilgiler sunan kişi kimdir?
Doğru Cevap: A) Evliya Çelebi
Açıklama: "Seyahatname" adlı eseriyle tanınan Evliya Çelebi, yaklaşık 50 yıl boyunca Osmanlı topraklarını ve komşu ülkeleri gezmiş, gözlemlerini abartılı ama zengin bir üslupla kaleme almıştır. Eseri, dönemin sosyal, kültürel ve siyasi hayatı için eşsiz bir kaynaktır.
Soru 12: Osmanlı Devleti'nin Duraklama Dönemi'nde en çok savaşmak zorunda kaldığı iki devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) Avusturya ve Safevi (İran)
Açıklama: XVII. yüzyıl boyunca Osmanlı Devleti, batıda Orta Avrupa hakimiyeti için sürekli olarak Avusturya ile, doğuda ise Mezopotamya ve Kafkasya hakimiyeti için Safeviler ile uzun ve yıpratıcı savaşlar yapmıştır.
Soru 13: IV. Murat'ın, Safevilerle imzaladığı Kasr-ı Şirin Antlaşması'nın en kalıcı ve önemli sonucu nedir?
Doğru Cevap: B) Günümüz Türkiye-İran sınırının ana hatlarıyla çizilmesi
Açıklama: 1639'da imzalanan bu antlaşma ile belirlenen Zagros Dağları hattı, sonraki dönemlerde küçük değişikliklere uğrasa da bugünkü Türkiye-İran sınırının temelini oluşturmuş ve iki ülke arasında görece kalıcı bir sınır çizgisi belirlemiştir.
Soru 14: XVII. yüzyılda, devletin nakit ihtiyacı nedeniyle tımarların iltizama verilmesi ve Tımarlı Sipahilerin önemini kaybetmesi, taşrada aşağıdakilerden hangisinin güçlenmesine zemin hazırlamıştır?
Doğru Cevap: A) Ayan ve eşraf denilen yerel güç odaklarının
Açıklama: Devletin taşradaki askeri ve idari gücü olan Tımarlı Sipahilerin zayıflamasıyla oluşan otorite boşluğunu, zamanla iltizamları alarak zenginleşen ve kendi askeri güçlerini oluşturan yerel toprak ağaları, yani ayanlar doldurmuştur.
Soru 15: İlk Osmanlı vakanüvisi (resmi tarih yazıcısı) olarak atanan ve XVII. yüzyılın sonları ile XVIII. yüzyılın başlarındaki olayları kaleme alan devlet adamı ve tarihçi kimdir?
Doğru Cevap: D) Naima Efendi
Açıklama: Mustafa Naima Efendi, Osmanlı Devleti'nde resmi olarak bu göreve atanan ilk kişidir. "Naima Tarihi" olarak bilinen eseri, olayları sadece kronolojik olarak sıralamakla kalmaz, aynı zamanda neden-sonuç ilişkisi içinde analiz eder.
Soru 16: Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun II. Viyana Kuşatması'nda başarısız olması, Avrupa'da hangi önemli gelişmeye yol açmıştır?
Doğru Cevap: C) Osmanlı'ya karşı Kutsal İttifak'ın kurulmasına
Açıklama: Viyana önündeki yenilgi, "yenilmez Türk" imajını sarsmış ve Avrupa devletlerine Osmanlı'yı Avrupa'dan atma konusunda büyük bir cesaret vermiştir. Bu fırsatı değerlendiren Papa'nın girişimiyle Avusturya, Venedik, Lehistan ve Malta'nın katılımıyla Kutsal İttifak kurulmuştur.
Soru 17: XVII. yüzyıl boyunca Osmanlı Devleti'nin en uzun süre savaştığı ve fethi 24 yıl süren Girit adası, hangi devletin kontrolündeydi?
Doğru Cevap: A) Venedik
Açıklama: Girit, Doğu Akdeniz'deki en stratejik adalardan biriydi ve uzun yıllardır Venedik'in elindeydi. Ada, Venedikli korsanların Osmanlı gemilerine saldırması için bir üs olarak kullanılıyordu. Bu durum, Osmanlı'nın adayı fethetmek için uzun ve masraflı bir savaşa girmesine neden oldu.
Soru 18: Aşağıdakilerden hangisi XVII. yüzyılda yapılan ıslahatların genel özelliklerinden biri değildir?
Doğru Cevap: C) Halk hareketleri sonucunda ortaya çıkması
Açıklama: XVII. yüzyıl ıslahatları, Avrupa'daki gibi halktan gelen bir taleple değil, tamamen padişah veya bazı üst düzey devlet adamlarının kişisel girişimleriyle yapılmıştır. Bu yüzden toplumsal bir tabanı olmamış ve kalıcı olamamıştır.
Soru 19: IV. Murat'ın, devlet yönetiminde annesi Kösem Sultan'ın etkisini kırarak otoriteyi tamamen kendi eline alması, neyin göstergesidir?
Doğru Cevap: D) "Kadınlar Saltanatı" olarak bilinen dönemi sonlandırmaya çalıştığının
Açıklama: IV. Murat, küçük yaşta tahta geçtiği için ilk yıllarında yönetimde annesi Kösem Sultan etkili olmuştu. Padişah, büyüyüp idareyi eline aldığında ise saraydaki bu etkiyi kırarak padişahın mutlak otoritesini yeniden kurmuş ve devletin tek hakimi olduğunu göstermiştir.
Soru 20: Osmanlı Devleti'nin Duraklama Dönemi'ne girmesinde, Avrupa'daki hangi gelişmenin doğrudan bir etkisi olduğu söylenemez?
Doğru Cevap: E) Fransız İhtilali ile milliyetçilik akımının yayılması
Açıklama: Fransız İhtilali 1789'da, yani XVIII. yüzyılın sonunda gerçekleşmiştir. Milliyetçilik akımının Osmanlı üzerindeki yıkıcı etkileri daha çok XIX. yüzyılda (Dağılma Dönemi) görülmüştür. Diğer seçenekler ise XVI. ve XVII. yüzyıllarda Osmanlı'nın duraklamasına zemin hazırlayan temel dış etkenlerdir.
Osmanlı Duraklama Dönemi
TEST - 4
Soru 1: XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde, sancak sisteminin kaldırılması ve şehzadelerin sarayda "kafes usulü" ile yetiştirilmeye başlanmasının en önemli siyasi sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: D) Yönetim tecrübesinden yoksun padişahların tahta çıkması
Açıklama: Sancak sistemi, şehzadelerin devlet yönetimi, askerlik ve halkla ilişkiler konusunda tecrübe kazandığı bir okul niteliğindeydi. Bu sistemin kaldırılması, şehzadelerin sarayda dünyadan kopuk bir şekilde büyümelerine ve sonuç olarak devlet işlerinden anlamayan padişahların başa geçmesine neden olmuştur.
Soru 2: Köprülü Mehmet Paşa'nın sadrazamlığa getirilirken padişaha sunduğu şartlar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Doğru Cevap: B) Yeniçeri Ocağı'nın derhal kaldırılmasını talep etmesi
Açıklama: Köprülü, devletin içinde bulunduğu anarşiyi sonlandırmak için geniş yetkiler istemiştir. Ancak o dönemde Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmak gibi radikal bir talepte bulunmak siyaseten mümkün değildi. Onun amacı ocağı kaldırmak değil, disiplin altına almaktı. Diğer seçenekler, ıslahatları yapabilmek için istediği temel güvencelerdir.
Soru 3: XVII. yüzyılda Avusturya ile yapılan Haçova Meydan Savaşı'nda Tımarlı Sipahilerin savaştan kaçması, Osmanlı askeri yapısında hangi önemli dönüşümü hızlandırmıştır?
Doğru Cevap: C) Ateşli silah kullanan ücretli asker sayısının artırılmasını
Açıklama: Haçova'da Avusturya'nın tüfekli piyadeleri karşısında Tımarlı Sipahilerin etkisiz kalması, devletin bu türden askere olan ihtiyacını ortaya koymuştur. Bu olay, Tımar sisteminin önemini yitirmesini ve devletin "Sekban" adı verilen tüfekli ve maaşlı asker sayısını artırma politikasını hızlandırmıştır.
Soru 4: Girit adasının 24 yıl süren kuşatma sonunda fethedilebilmesi, Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisini en güçlü şekilde destekler?
Doğru Cevap: A) Donanma gücünün eski etkinliğini kaybettiğini
Açıklama: Bir adanın fethi, donanmanın adaya asker ve mühimmat taşıması ve denizden kuşatmayı sürdürmesiyle mümkündür. Fethin çeyrek asra yakın sürmesi, Osmanlı donanmasının hem Venedik donanmasıyla başa çıkmakta zorlandığını hem de teknolojik ve organizasyonel olarak zayıfladığını açıkça göstermektedir.
Soru 5: IV. Mehmet dönemindeki Vaka-i Vakvakiye (Çınar Olayı) sırasında isyancıların, padişahtan bazı devlet adamlarını talep edip idam etmeleri, aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
Doğru Cevap: C) Merkezi otoritenin isyancılar karşısında çaresiz kaldığının
Açıklama: İsyancıların (Kapıkulları) padişaha liste vererek devletin üst düzey yöneticilerinin idamını talep etmesi ve padişahın bu isteği yerine getirmek zorunda kalması, padişahın ve dolayısıyla merkezi otoritenin ne kadar zayıfladığının ve isyancılar üzerinde hiçbir yaptırım gücünün kalmadığının en acı örneklerinden biridir.
Soru 6: Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi, Osmanlı Devleti'nin XVII. yüzyılda imzaladığı ve toprak kaybettiği bir antlaşma değildir?
Doğru Cevap: D) Bucaş Antlaşması
Açıklama: Bucaş Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin Batı'da en geniş sınırlarına ulaştığı ve toprak kazandığı son antlaşmadır. Diğer antlaşmalar ise ya daha önce kazanılan toprakların geri verildiği (Nasuh Paşa, Serav) ya da büyük toprak kayıplarının yaşandığı (Karlofça, İstanbul) antlaşmalardır.
Soru 7: Osmanlı Devleti'nin, Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699) sonunda imzaladığı Karlofça Antlaşması ile aşağıdaki topraklardan hangisini kaybetmemiştir?
Doğru Cevap: A) Kırım
Açıklama: Karlofça Antlaşması ile Macaristan Avusturya'ya, Podolya ve Ukrayna Lehistan'a, Mora ve Dalmaçya kıyıları Venedik'e bırakılmıştır. Kırım'ın kaybedilmesi ise 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile gerçekleşecek olan bir sonraki yüzyılın olayıdır.
Soru 8: XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin Avusturya ile imzaladığı Vasvar Antlaşması, hangi kalenin fethi sonrasında imzalanmıştır?
Doğru Cevap: C) Uyvar
Açıklama: Köprülü Fazıl Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun, Avusturya'nın önemli kalelerinden biri olan Uyvar'ı fethetmesi, Avusturya'yı barış istemeye zorlamış ve Vasvar Antlaşması'nın imzalanmasına yol açmıştır. Bu başarı, "Uyvar önünde bir Türk gibi güçlü" deyiminin doğmasına neden olmuştur.
Soru 9: XVII. yüzyılda, özellikle İstanbul'da ortaya çıkan ve Kapıkulu askerlerinin öncülük ettiği isyanların temel nedenleri arasında hangisi gösterilemez?
Doğru Cevap: E) Milliyetçilik fikrinden etkilenerek bağımsız bir devlet kurma isteği
Açıklama: XVII. yüzyıldaki İstanbul isyanları, ekonomik ve siyasi çıkarlara dayalıdır. İsyancıların amacı, devleti yıkmak veya bağımsız olmak değil, yönetimi etkileyerek kendi çıkarlarını korumaktır. Milliyetçilik fikri bu dönemde henüz ortaya çıkmamıştır.
Soru 10: II. Osman'ın (Genç Osman) yapmak istediği ıslahatlar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
Doğru Cevap: D) Avrupa'dan askeri uzmanlar getirerek Batı tarzı bir ordu kurmak
Açıklama: Genç Osman'ın ıslahat düşüncesi radikal olmakla birlikte, Avrupa'yı model alma anlayışına dayanmıyordu. Onun amacı, bozulmuş kurumları kaldırıp yerine Anadolu Türklerinden oluşan milli bir ordu kurmaktı. Avrupa'yı örnek alma düşüncesi XVIII. yüzyılda başlayacaktır.
Soru 11: XVII. yüzyılın en önemli gezgini olan ve on ciltlik eseriyle dönemin Osmanlı coğrafyası hakkında paha biçilmez bilgiler sunan kişi kimdir?
Doğru Cevap: A) Evliya Çelebi
Açıklama: "Seyahatname" adlı eseriyle tanınan Evliya Çelebi, yaklaşık 50 yıl boyunca Osmanlı topraklarını ve komşu ülkeleri gezmiş, gözlemlerini abartılı ama zengin bir üslupla kaleme almıştır. Eseri, dönemin sosyal, kültürel ve siyasi hayatı için eşsiz bir kaynaktır.
Soru 12: Osmanlı Devleti'nin Duraklama Dönemi'nde en çok savaşmak zorunda kaldığı iki devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: B) Avusturya ve Safevi (İran)
Açıklama: XVII. yüzyıl boyunca Osmanlı Devleti, batıda Orta Avrupa hakimiyeti için sürekli olarak Avusturya ile, doğuda ise Mezopotamya ve Kafkasya hakimiyeti için Safeviler ile uzun ve yıpratıcı savaşlar yapmıştır.
Soru 13: IV. Murat'ın, Safevilerle imzaladığı Kasr-ı Şirin Antlaşması'nın en kalıcı ve önemli sonucu nedir?
Doğru Cevap: B) Günümüz Türkiye-İran sınırının ana hatlarıyla çizilmesi
Açıklama: 1639'da imzalanan bu antlaşma ile belirlenen Zagros Dağları hattı, sonraki dönemlerde küçük değişikliklere uğrasa da bugünkü Türkiye-İran sınırının temelini oluşturmuş ve iki ülke arasında görece kalıcı bir sınır çizgisi belirlemiştir.
Soru 14: XVII. yüzyılda, devletin nakit ihtiyacı nedeniyle tımarların iltizama verilmesi ve Tımarlı Sipahilerin önemini kaybetmesi, taşrada aşağıdakilerden hangisinin güçlenmesine zemin hazırlamıştır?
Doğru Cevap: A) Ayan ve eşraf denilen yerel güç odaklarının
Açıklama: Devletin taşradaki askeri ve idari gücü olan Tımarlı Sipahilerin zayıflamasıyla oluşan otorite boşluğunu, zamanla iltizamları alarak zenginleşen ve kendi askeri güçlerini oluşturan yerel toprak ağaları, yani ayanlar doldurmuştur.
Soru 15: İlk Osmanlı vakanüvisi (resmi tarih yazıcısı) olarak atanan ve XVII. yüzyılın sonları ile XVIII. yüzyılın başlarındaki olayları kaleme alan devlet adamı ve tarihçi kimdir?
Doğru Cevap: D) Naima Efendi
Açıklama: Mustafa Naima Efendi, Osmanlı Devleti'nde resmi olarak bu göreve atanan ilk kişidir. "Naima Tarihi" olarak bilinen eseri, olayları sadece kronolojik olarak sıralamakla kalmaz, aynı zamanda neden-sonuç ilişkisi içinde analiz eder.
Soru 16: Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun II. Viyana Kuşatması'nda başarısız olması, Avrupa'da hangi önemli gelişmeye yol açmıştır?
Doğru Cevap: C) Osmanlı'ya karşı Kutsal İttifak'ın kurulmasına
Açıklama: Viyana önündeki yenilgi, "yenilmez Türk" imajını sarsmış ve Avrupa devletlerine Osmanlı'yı Avrupa'dan atma konusunda büyük bir cesaret vermiştir. Bu fırsatı değerlendiren Papa'nın girişimiyle Avusturya, Venedik, Lehistan ve Malta'nın katılımıyla Kutsal İttifak kurulmuştur.
Soru 17: XVII. yüzyıl boyunca Osmanlı Devleti'nin en uzun süre savaştığı ve fethi 24 yıl süren Girit adası, hangi devletin kontrolündeydi?
Doğru Cevap: A) Venedik
Açıklama: Girit, Doğu Akdeniz'deki en stratejik adalardan biriydi ve uzun yıllardır Venedik'in elindeydi. Ada, Venedikli korsanların Osmanlı gemilerine saldırması için bir üs olarak kullanılıyordu. Bu durum, Osmanlı'nın adayı fethetmek için uzun ve masraflı bir savaşa girmesine neden oldu.
Soru 18: Aşağıdakilerden hangisi XVII. yüzyılda yapılan ıslahatların genel özelliklerinden biri değildir?
Doğru Cevap: C) Halk hareketleri sonucunda ortaya çıkması
Açıklama: XVII. yüzyıl ıslahatları, Avrupa'daki gibi halktan gelen bir taleple değil, tamamen padişah veya bazı üst düzey devlet adamlarının kişisel girişimleriyle yapılmıştır. Bu yüzden toplumsal bir tabanı olmamış ve kalıcı olamamıştır.
Soru 19: IV. Murat'ın, devlet yönetiminde annesi Kösem Sultan'ın etkisini kırarak otoriteyi tamamen kendi eline alması, neyin göstergesidir?
Doğru Cevap: D) "Kadınlar Saltanatı" olarak bilinen dönemi sonlandırmaya çalıştığının
Açıklama: IV. Murat, küçük yaşta tahta geçtiği için ilk yıllarında yönetimde annesi Kösem Sultan etkili olmuştu. Padişah, büyüyüp idareyi eline aldığında ise saraydaki bu etkiyi kırarak padişahın mutlak otoritesini yeniden kurmuş ve devletin tek hakimi olduğunu göstermiştir.
Soru 20: Osmanlı Devleti'nin Duraklama Dönemi'ne girmesinde, Avrupa'daki hangi gelişmenin doğrudan bir etkisi olduğu söylenemez?
Doğru Cevap: E) Fransız İhtilali ile milliyetçilik akımının yayılması
Açıklama: Fransız İhtilali 1789'da, yani XVIII. yüzyılın sonunda gerçekleşmiştir. Milliyetçilik akımının Osmanlı üzerindeki yıkıcı etkileri daha çok XIX. yüzyılda (Dağılma Dönemi) görülmüştür. Diğer seçenekler ise XVI. ve XVII. yüzyıllarda Osmanlı'nın duraklamasına zemin hazırlayan temel dış etkenlerdir.