Hukukun Temel Kavramları Testi - 3
1. Hukukun, olması gerekeni, ideal olanı ve adaleti temel alan, akılla ulaşılabileceği varsayılan türü aşağıdakilerden hangisidir?
Tabii (Doğal) Hukuk, yürürlükteki hukuktan (pozitif hukuk) bağımsız olarak, aklın ve adaletin gerektirdiği, olması gereken evrensel hukuk kurallarını ifade eder. Pozitif hukuk, tabii hukukun somutlaşmış hali olmalıdır.
2. Bir ülkede yetkili makamlar tarafından konulmuş ve yürürlükte olan sadece "yazılı" hukuk kurallarının tümüne ne ad verilir?
Mevzu Hukuk, Anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmelik gibi yetkili organlarca oluşturulmuş yazılı hukuk kaynaklarının tamamını kapsar. Pozitif Hukuk ise hem bu yazılı kuralları (mevzu hukuk) hem de yazısız kuralları (örf ve adet) içerir.
3. Aşağıdakilerden hangisi örf ve adet hukukunun oluşabilmesi için gerekli olan unsurlardan biri değildir?
Örf ve adet hukuku, tanımı gereği hukukun "yazısız" kaynağıdır. Bir kuralın örf ve adet hukuku sayılabilmesi için toplumda sürekli uygulanması (maddi unsur), toplumun bu kurala uymayı zorunlu görmesi (manevi unsur) ve uyuşmazlıklarda devlet tarafından da benimsenmesi (hukuki unsur) gerekir.
4. Hâkimin, kanunu yorumlarken ve hukuk boşluğunu doldururken başvurduğu, ancak uymakla zorunlu olmadığı kaynaklar aşağıdakilerden hangisidir?
Yardımcı kaynaklar, bilimsel görüşler (doktrin) ve yargısal kararlardan (içtihatlar) oluşur. Hâkim bu kaynaklardan yararlanır, yol gösterici olarak kullanır fakat bu kararlara veya görüşlere uymak zorunda değildir. Asli kaynaklar (kanun, örf ve adet) ise bağlayıcıdır.
5. Hukuka aykırı bir fiil ile başkasına zarar veren kişinin, bu zararı ödemekle yükümlü tutulması şeklindeki yaptırım türü hangisidir?
Tazminat, özel hukuk alanında ortaya çıkan bir yaptırımdır ve amacı, uğranılan zararı gidermek, bozulan malvarlığı dengesini yeniden kurmaktır. Ceza ise kamu hukuku yaptırımı olup amacı suç işleyen kişiyi ıslah etmek ve toplumu korumaktır.
6. Aşağıdakilerden hangisi Kamu Hukuku dalları arasında yer almaz?
Borçlar Hukuku, kişiler arasındaki eşitliğe dayalı borç ilişkilerini (sözleşme, haksız fiil vb.) düzenler ve Medeni Hukuk ile birlikte Özel Hukukun en geniş dallarından biridir. Diğer seçenekler ise devletin egemenlik gücünü kullandığı ilişkileri düzenleyen Kamu Hukuku dallarıdır.
7. Türk Ceza Kanunu'na göre, kural olarak tam ceza ehliyeti kaç yaşının doldurulmasıyla başlar?
Ceza hukukunda yaş gruplarına göre sorumluluk kademelidir. 0-12 yaş grubunun ceza ehliyeti yoktur. 12-15 yaş grubunun ayırt etme gücü varsa indirimli ceza alır. 15-18 yaş grubunun ceza ehliyeti vardır ancak cezaları indirimli uygulanır. Tam ceza ehliyeti ise 18 yaşının doldurulması ile başlar.
8. Aşağıdakilerden hangisi Medeni Hukukun bir alt dalı değildir?
Ticaret Hukuku, özel hukukun bir dalı olmakla birlikte Medeni Hukukun bir parçası değil, ondan ayrı ve ticari ilişkileri düzenleyen bağımsız bir hukuk dalıdır. Kişiler, Aile, Miras ve Eşya Hukuku ise Borçlar Hukuku ile birlikte Medeni Kanun'un temelini oluşturan alt dallardır.
9. Sahibine, maddi veya maddi olmayan bütün mallar üzerinde en geniş yetkileri veren ve herkese karşı ileri sürülebilen haklara ne ad verilir?
Mutlak haklar, hak sahibi tarafından herkese karşı (erga omnes) ileri sürülebilen haklardır. Mülkiyet hakkı, telif hakkı gibi ayni haklar ve kişilik hakları bu kategoriye girer. Nispi haklar ise sadece belirli bir kişiye veya kişilere (borçluya) karşı ileri sürülebilen alacak hakları gibi haklardır.
10. Hukuka aykırı olarak yapılmış bir idari işlemin, mahkeme kararıyla ortadan kaldırılması aşağıdaki yaptırım türlerinden hangisine örnektir?
İptal, özellikle İdare Hukukunda görülen bir yaptırım türüdür. Hukuka aykırı şekilde tesis edilmiş bir idari işlemin (örn: usulsüz bir atama kararı) idare mahkemesi tarafından geçmişe etkili olarak ortadan kaldırılmasını ifade eder.
11. Bir kişinin, başkasına ait bir alacağı veya borcu, yapılan bir sözleşme ile devralması aşağıdaki özel hukuk dallarından hangisinin konusuna girer?
Alacağın devri, borcun üstlenilmesi gibi hukuki işlemler, kişiler arasındaki borç ilişkilerini düzenleyen Borçlar Hukukunun temel konularındandır. Bu ilişkiler genellikle sözleşmelerden, haksız fiillerden veya sebepsiz zenginleşmeden doğar.
12. Nafaka hakkı, niteliği itibarıyla aşağıdaki hak türlerinden hangisine bir örnektir?
Nafaka hakkı, kanundan doğan ve sıkı sıkıya kişiye bağlı bir haktır. Bu nedenle başkasına devredilemez, miras yoluyla geçmez ve üzerinde haciz işlemi uygulanamaz. Bu tür haklar, hak sahibinin kişiliğiyle bütünleşmiş haklardır.
Hukukun Temel Kavramları Testi - 3
1. Hukukun, olması gerekeni, ideal olanı ve adaleti temel alan, akılla ulaşılabileceği varsayılan türü aşağıdakilerden hangisidir?
Tabii (Doğal) Hukuk, yürürlükteki hukuktan (pozitif hukuk) bağımsız olarak, aklın ve adaletin gerektirdiği, olması gereken evrensel hukuk kurallarını ifade eder. Pozitif hukuk, tabii hukukun somutlaşmış hali olmalıdır.
2. Bir ülkede yetkili makamlar tarafından konulmuş ve yürürlükte olan sadece "yazılı" hukuk kurallarının tümüne ne ad verilir?
Mevzu Hukuk, Anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmelik gibi yetkili organlarca oluşturulmuş yazılı hukuk kaynaklarının tamamını kapsar. Pozitif Hukuk ise hem bu yazılı kuralları (mevzu hukuk) hem de yazısız kuralları (örf ve adet) içerir.
3. Aşağıdakilerden hangisi örf ve adet hukukunun oluşabilmesi için gerekli olan unsurlardan biri değildir?
Örf ve adet hukuku, tanımı gereği hukukun "yazısız" kaynağıdır. Bir kuralın örf ve adet hukuku sayılabilmesi için toplumda sürekli uygulanması (maddi unsur), toplumun bu kurala uymayı zorunlu görmesi (manevi unsur) ve uyuşmazlıklarda devlet tarafından da benimsenmesi (hukuki unsur) gerekir.
4. Hâkimin, kanunu yorumlarken ve hukuk boşluğunu doldururken başvurduğu, ancak uymakla zorunlu olmadığı kaynaklar aşağıdakilerden hangisidir?
Yardımcı kaynaklar, bilimsel görüşler (doktrin) ve yargısal kararlardan (içtihatlar) oluşur. Hâkim bu kaynaklardan yararlanır, yol gösterici olarak kullanır fakat bu kararlara veya görüşlere uymak zorunda değildir. Asli kaynaklar (kanun, örf ve adet) ise bağlayıcıdır.
5. Hukuka aykırı bir fiil ile başkasına zarar veren kişinin, bu zararı ödemekle yükümlü tutulması şeklindeki yaptırım türü hangisidir?
Tazminat, özel hukuk alanında ortaya çıkan bir yaptırımdır ve amacı, uğranılan zararı gidermek, bozulan malvarlığı dengesini yeniden kurmaktır. Ceza ise kamu hukuku yaptırımı olup amacı suç işleyen kişiyi ıslah etmek ve toplumu korumaktır.
6. Aşağıdakilerden hangisi Kamu Hukuku dalları arasında yer almaz?
Borçlar Hukuku, kişiler arasındaki eşitliğe dayalı borç ilişkilerini (sözleşme, haksız fiil vb.) düzenler ve Medeni Hukuk ile birlikte Özel Hukukun en geniş dallarından biridir. Diğer seçenekler ise devletin egemenlik gücünü kullandığı ilişkileri düzenleyen Kamu Hukuku dallarıdır.
7. Türk Ceza Kanunu'na göre, kural olarak tam ceza ehliyeti kaç yaşının doldurulmasıyla başlar?
Ceza hukukunda yaş gruplarına göre sorumluluk kademelidir. 0-12 yaş grubunun ceza ehliyeti yoktur. 12-15 yaş grubunun ayırt etme gücü varsa indirimli ceza alır. 15-18 yaş grubunun ceza ehliyeti vardır ancak cezaları indirimli uygulanır. Tam ceza ehliyeti ise 18 yaşının doldurulması ile başlar.
8. Aşağıdakilerden hangisi Medeni Hukukun bir alt dalı değildir?
Ticaret Hukuku, özel hukukun bir dalı olmakla birlikte Medeni Hukukun bir parçası değil, ondan ayrı ve ticari ilişkileri düzenleyen bağımsız bir hukuk dalıdır. Kişiler, Aile, Miras ve Eşya Hukuku ise Borçlar Hukuku ile birlikte Medeni Kanun'un temelini oluşturan alt dallardır.
9. Sahibine, maddi veya maddi olmayan bütün mallar üzerinde en geniş yetkileri veren ve herkese karşı ileri sürülebilen haklara ne ad verilir?
Mutlak haklar, hak sahibi tarafından herkese karşı (erga omnes) ileri sürülebilen haklardır. Mülkiyet hakkı, telif hakkı gibi ayni haklar ve kişilik hakları bu kategoriye girer. Nispi haklar ise sadece belirli bir kişiye veya kişilere (borçluya) karşı ileri sürülebilen alacak hakları gibi haklardır.
10. Hukuka aykırı olarak yapılmış bir idari işlemin, mahkeme kararıyla ortadan kaldırılması aşağıdaki yaptırım türlerinden hangisine örnektir?
İptal, özellikle İdare Hukukunda görülen bir yaptırım türüdür. Hukuka aykırı şekilde tesis edilmiş bir idari işlemin (örn: usulsüz bir atama kararı) idare mahkemesi tarafından geçmişe etkili olarak ortadan kaldırılmasını ifade eder.
11. Bir kişinin, başkasına ait bir alacağı veya borcu, yapılan bir sözleşme ile devralması aşağıdaki özel hukuk dallarından hangisinin konusuna girer?
Alacağın devri, borcun üstlenilmesi gibi hukuki işlemler, kişiler arasındaki borç ilişkilerini düzenleyen Borçlar Hukukunun temel konularındandır. Bu ilişkiler genellikle sözleşmelerden, haksız fiillerden veya sebepsiz zenginleşmeden doğar.
12. Nafaka hakkı, niteliği itibarıyla aşağıdaki hak türlerinden hangisine bir örnektir?
Nafaka hakkı, kanundan doğan ve sıkı sıkıya kişiye bağlı bir haktır. Bu nedenle başkasına devredilemez, miras yoluyla geçmez ve üzerinde haciz işlemi uygulanamaz. Bu tür haklar, hak sahibinin kişiliğiyle bütünleşmiş haklardır.