Devlet Biçimleri ve Hükümet Sistemleri Testi - 1
1. Aşağıdakilerden hangisi modern devletin kurucu unsurlarından biri olarak kabul edilmez?
Modern devletin üç temel kurucu unsuru; belirli bir toprak parçası (ülke), o toprak üzerinde yaşayan insan topluluğu (millet) ve bu topluluk üzerinde meşru otoriteyi sağlayan güç (egemenlik)'tir. Hükümet, devletin kalıcılığına karşın geçici olan ve egemenliği kullanan siyasi bir organdır; kurucu bir unsur değil, bir yönetim mekanizmasıdır.
2. Yasama ve yürütme yetkilerinin tek bir merkezi idarede toplandığı, yerel yönetimlerin merkezin hiyerarşisine sıkı sıkıya bağlı olduğu devlet şekli aşağıdakilerden hangisidir?
Üniter devlet modelinde, devletin yapısı tektir ve egemenlik bölünmez bir bütündür. Ülke genelinde aynı hukuk kuralları geçerlidir ve yerel yönetimlerin (il, belediye) yetkileri, merkezi idare tarafından verilen ve geri alınabilen yetkilerdir; siyasi özerklikleri yoktur.
3. Egemenliğin tek bir kişinin elinde olduğu ve bu hakkın genellikle kan bağı (soya dayalı) yoluyla devredildiği devlet şekline ne ad verilir?
Monarşi, egemenliğin kaynağına göre yapılan sınıflandırmada, yönetme yetkisinin tek bir hükümdarda (kral, padişah, imparator vb.) toplandığı yönetim biçimidir. Meşruiyetini genellikle soya dayalı veraset sisteminden alır.
4. Yürütme gücünün, halk tarafından seçilen bir "devlet başkanı" ile meclisin güvenine dayalı bir "hükümet başkanı (başbakan)" arasında paylaşıldığı hükümet sistemi hangisidir?
Yarı-Başkanlık sistemi, hem başkanlık sisteminden (halk tarafından seçilen ve önemli yetkileri olan bir devlet başkanı) hem de parlamenter sistemden (meclise karşı sorumlu bir başbakan ve bakanlar kurulu) unsurlar taşıyan karma bir modeldir. Yürütme organı iki başlıdır.
5. İç işlerinde serbest, dış işlerinde ve savunmada ise merkezi bir yapıya bağlı olan birden çok devletin (eyalet, kanton vb.) ortak bir anayasa ile birleşerek oluşturduğu devlet modeli hangisidir?
Federal devlet, egemenliğin federal (merkezi) devlet ile federe (üye) devletler arasında paylaşıldığı bir yapıdır. Federe devletler kendi yasama, yürütme ve yargı organlarına sahiptirler ve kendi iç hukuklarını düzenleyebilirler.
6. Yasama ve yürütme güçlerinin sert bir şekilde ayrıldığı, yürütmenin başı olan başkanın doğrudan halk tarafından seçildiği ve yasama organına karşı siyasi sorumluluğunun bulunmadığı hükümet sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Başkanlık sisteminin temel özelliği, kuvvetler ayrılığının sert bir şekilde uygulanmasıdır. Başkan, ne yasama organını feshedebilir ne de yasama organı güvensizlik oyu ile başkanı görevden alabilir (istisnai durumlar hariç). Yürütme tek kişiden (başkan) oluşur.
7. Devletin, kendi ülke sınırları içerisinde kendisinden daha üstün bir otorite tanımaması ve dış ilişkilerinde diğer devletlerle eşit bir statüde olması, devletin hangi kurucu unsurunun bir sonucudur?
Egemenlik, devletin hem içte (kendi vatandaşları üzerinde en üstün güç olma) hem de dışta (diğer devletlerden bağımsız olma) sahip olduğu mutlak otoriteyi ifade eder. Bu, devlet olmanın temel şartıdır.
8. Egemenliğin, zengin bir sınıf, belirli bir zümre veya küçük bir seçkin grup tarafından kullanıldığı yönetim şekline ne ad verilir?
Oligarşi, "azınlığın yönetimi" anlamına gelir. Yönetim gücü, doğum, zenginlik, askeri güç gibi faktörlere dayalı olarak küçük bir grubun elinde toplanır. Aristokrasi ise "en iyilerin yönetimi" anlamına gelir ve genellikle soylulara dayalı bir yönetimi ifade eder.
9. Yürütme organının (bakanlar kurulu), yasama organının (parlamento) içinden çıktığı ve görevde kalabilmek için yasama organının güvenine sahip olması gereken hükümet sistemi hangisidir?
Parlamenter sistemin temel özelliği, yürütmenin yasamaya karşı sorumlu olması ve onun güvenine dayanmasıdır. Kuvvetler ayrılığı yumuşaktır ve organlar arasında iş birliği ve denge mekanizmaları (güvenoyu, gensoru vb.) bulunur.
10. Bağımsız devletlerin, belirli ortak amaçlar (savunma, ekonomi vb.) için bir araya geldikleri, ancak üye devletlerin kendi egemenliklerini, anayasalarını ve tüzel kişiliklerini koruduğu devlet birliği türü hangisidir?
Konfederasyon, federal devletten farklı olarak, uluslararası bir antlaşma ile kurulur ve üye devletlerin egemenliklerini büyük ölçüde koruduğu gevşek bir yapıdır. Konfederasyonun aldığı kararların üye devletlerde uygulanabilmesi için genellikle üye devlet parlamentolarının onayı gerekir.
11. Egemenliğin kaynağının dini kurallar ve inançlar olduğu, devlet yönetiminin din adamlarının veya dini kurumların elinde bulunduğu devlet şekline ne ad verilir?
Teokrasi, siyasi iktidarın meşruiyetini Tanrı'dan veya ilahi bir kaynaktan aldığı ve devlet işlerinin dini esaslara göre yürütüldüğü yönetim biçimidir.
12. "Devlet" ve "Hükümet" kavramları arasındaki temel fark nedir?
Devlet, toprak, millet ve egemenlik unsurlarıyla süreklilik arz eden bir yapıdır. Hükümetler ise seçimler veya başka yollarla değişebilen, belirli bir dönemde devletin egemenlik yetkisini kullanan siyasi organlardır. Devlet gemi ise, hükümet kaptandır; kaptanlar değişir ama gemi var olmaya devam eder.
Devlet Biçimleri ve Hükümet Sistemleri Testi - 1
1. Aşağıdakilerden hangisi modern devletin kurucu unsurlarından biri olarak kabul edilmez?
Modern devletin üç temel kurucu unsuru; belirli bir toprak parçası (ülke), o toprak üzerinde yaşayan insan topluluğu (millet) ve bu topluluk üzerinde meşru otoriteyi sağlayan güç (egemenlik)'tir. Hükümet, devletin kalıcılığına karşın geçici olan ve egemenliği kullanan siyasi bir organdır; kurucu bir unsur değil, bir yönetim mekanizmasıdır.
2. Yasama ve yürütme yetkilerinin tek bir merkezi idarede toplandığı, yerel yönetimlerin merkezin hiyerarşisine sıkı sıkıya bağlı olduğu devlet şekli aşağıdakilerden hangisidir?
Üniter devlet modelinde, devletin yapısı tektir ve egemenlik bölünmez bir bütündür. Ülke genelinde aynı hukuk kuralları geçerlidir ve yerel yönetimlerin (il, belediye) yetkileri, merkezi idare tarafından verilen ve geri alınabilen yetkilerdir; siyasi özerklikleri yoktur.
3. Egemenliğin tek bir kişinin elinde olduğu ve bu hakkın genellikle kan bağı (soya dayalı) yoluyla devredildiği devlet şekline ne ad verilir?
Monarşi, egemenliğin kaynağına göre yapılan sınıflandırmada, yönetme yetkisinin tek bir hükümdarda (kral, padişah, imparator vb.) toplandığı yönetim biçimidir. Meşruiyetini genellikle soya dayalı veraset sisteminden alır.
4. Yürütme gücünün, halk tarafından seçilen bir "devlet başkanı" ile meclisin güvenine dayalı bir "hükümet başkanı (başbakan)" arasında paylaşıldığı hükümet sistemi hangisidir?
Yarı-Başkanlık sistemi, hem başkanlık sisteminden (halk tarafından seçilen ve önemli yetkileri olan bir devlet başkanı) hem de parlamenter sistemden (meclise karşı sorumlu bir başbakan ve bakanlar kurulu) unsurlar taşıyan karma bir modeldir. Yürütme organı iki başlıdır.
5. İç işlerinde serbest, dış işlerinde ve savunmada ise merkezi bir yapıya bağlı olan birden çok devletin (eyalet, kanton vb.) ortak bir anayasa ile birleşerek oluşturduğu devlet modeli hangisidir?
Federal devlet, egemenliğin federal (merkezi) devlet ile federe (üye) devletler arasında paylaşıldığı bir yapıdır. Federe devletler kendi yasama, yürütme ve yargı organlarına sahiptirler ve kendi iç hukuklarını düzenleyebilirler.
6. Yasama ve yürütme güçlerinin sert bir şekilde ayrıldığı, yürütmenin başı olan başkanın doğrudan halk tarafından seçildiği ve yasama organına karşı siyasi sorumluluğunun bulunmadığı hükümet sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Başkanlık sisteminin temel özelliği, kuvvetler ayrılığının sert bir şekilde uygulanmasıdır. Başkan, ne yasama organını feshedebilir ne de yasama organı güvensizlik oyu ile başkanı görevden alabilir (istisnai durumlar hariç). Yürütme tek kişiden (başkan) oluşur.
7. Devletin, kendi ülke sınırları içerisinde kendisinden daha üstün bir otorite tanımaması ve dış ilişkilerinde diğer devletlerle eşit bir statüde olması, devletin hangi kurucu unsurunun bir sonucudur?
Egemenlik, devletin hem içte (kendi vatandaşları üzerinde en üstün güç olma) hem de dışta (diğer devletlerden bağımsız olma) sahip olduğu mutlak otoriteyi ifade eder. Bu, devlet olmanın temel şartıdır.
8. Egemenliğin, zengin bir sınıf, belirli bir zümre veya küçük bir seçkin grup tarafından kullanıldığı yönetim şekline ne ad verilir?
Oligarşi, "azınlığın yönetimi" anlamına gelir. Yönetim gücü, doğum, zenginlik, askeri güç gibi faktörlere dayalı olarak küçük bir grubun elinde toplanır. Aristokrasi ise "en iyilerin yönetimi" anlamına gelir ve genellikle soylulara dayalı bir yönetimi ifade eder.
9. Yürütme organının (bakanlar kurulu), yasama organının (parlamento) içinden çıktığı ve görevde kalabilmek için yasama organının güvenine sahip olması gereken hükümet sistemi hangisidir?
Parlamenter sistemin temel özelliği, yürütmenin yasamaya karşı sorumlu olması ve onun güvenine dayanmasıdır. Kuvvetler ayrılığı yumuşaktır ve organlar arasında iş birliği ve denge mekanizmaları (güvenoyu, gensoru vb.) bulunur.
10. Bağımsız devletlerin, belirli ortak amaçlar (savunma, ekonomi vb.) için bir araya geldikleri, ancak üye devletlerin kendi egemenliklerini, anayasalarını ve tüzel kişiliklerini koruduğu devlet birliği türü hangisidir?
Konfederasyon, federal devletten farklı olarak, uluslararası bir antlaşma ile kurulur ve üye devletlerin egemenliklerini büyük ölçüde koruduğu gevşek bir yapıdır. Konfederasyonun aldığı kararların üye devletlerde uygulanabilmesi için genellikle üye devlet parlamentolarının onayı gerekir.
11. Egemenliğin kaynağının dini kurallar ve inançlar olduğu, devlet yönetiminin din adamlarının veya dini kurumların elinde bulunduğu devlet şekline ne ad verilir?
Teokrasi, siyasi iktidarın meşruiyetini Tanrı'dan veya ilahi bir kaynaktan aldığı ve devlet işlerinin dini esaslara göre yürütüldüğü yönetim biçimidir.
12. "Devlet" ve "Hükümet" kavramları arasındaki temel fark nedir?
Devlet, toprak, millet ve egemenlik unsurlarıyla süreklilik arz eden bir yapıdır. Hükümetler ise seçimler veya başka yollarla değişebilen, belirli bir dönemde devletin egemenlik yetkisini kullanan siyasi organlardır. Devlet gemi ise, hükümet kaptandır; kaptanlar değişir ama gemi var olmaya devam eder.