Yasama Testi - 1
1. 1982 Anayasası'na göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) kaç milletvekilinden oluşur?
2017 Anayasa değişikliği ile Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin üye sayısı 550'den 600'e çıkarılmıştır.
2. TBMM'nin kanunlardan farklı olarak, kendi iç yapısı, çalışma düzeni veya belirli bir konuda iradesini ortaya koymak için yaptığı, Cumhurbaşkanı'nın onayına sunulmayan işlemlerine ne ad verilir?
Parlamento kararları, TBMM'nin yasama faaliyeti dışında kalan (örneğin seçimleri yenileme, savaş ilan etme, bir milletvekilinin dokunulmazlığını kaldırma gibi) kararlarıdır. Bu kararlar, kural olarak Cumhurbaşkanı tarafından yayımlanmaz ve Anayasa Mahkemesi denetimine tabi değildir (üç istisna hariç).
3. Aşağıdakilerden hangisi TBMM Başkanlık Divanı'nda yer almaz?
TBMM Başkanlık Divanı; Meclis Başkanı, Başkanvekilleri, Kâtip Üyeler ve İdare Amirlerinden oluşur. Siyasi parti grup başkanvekilleri, parti gruplarının yönetiminde yer alırlar ancak Başkanlık Divanı'nın üyesi değillerdir.
4. 1982 Anayasası'na göre, TBMM'nin bir karar alabilmesi için gerekli olan "karar yeter sayısı" en az kaç olabilir?
Anayasa'ya göre, özel bir çoğunluk aranmayan hallerde, karar yeter sayısı, toplantıya katılanların salt çoğunluğudur. Ancak bu sayı hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından (600/4 = 150 + 1 = 151) az olamaz.
5. Aşağıdakilerden hangisi doğrudan doğruya TBMM'nin görev ve yetkileri arasında yer almaz?
2017 Anayasa değişikliğine göre, olağanüstü hal ilan etme yetkisi Cumhurbaşkanı'na aittir. TBMM'nin görevi ise, ilan edilen OHAL kararını onaylamak, süresini uzatmak veya kaldırmaktır. Yani TBMM, OHAL'i ilk elden ilan etmez.
6. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların, görevleriyle ilgili olarak, milletvekillerince yazılı olarak sordukları sorulara en geç 15 gün içinde cevap vermelerini gerektiren bilgi edinme ve denetim yolu hangisidir?
Yazılı soru, milletvekillerinin yürütme organından bilgi almak için kullandıkları en basit ve yaygın denetim yoludur. 2017 değişikliği ile sözlü soru kaldırılmış, sadece yazılı soru mekanizması korunmuştur. Gensoru ise kaldırılan bir denetim yoludur.
7. TBMM'nin toplanabilmesi için en az kaç milletvekilinin Genel Kurul'da hazır bulunması gerekir?
Anayasa'ya göre, TBMM, üye tamsayısının en az üçte biri (600/3 = 200) ile toplanır. Bu sayıya "toplantı yeter sayısı" denir.
8. Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında, görevleriyle ilgili suç işledikleri iddiasıyla cezai sorumluluklarının araştırılmasını sağlayan denetim yolu aşağıdakilerden hangisidir?
Meclis soruşturması, yürütme organı üyelerinin cezai sorumluluğunu doğurabilecek tek denetim yoludur. Bu süreç sonunda, Meclis'in nitelikli çoğunlukla alacağı bir kararla ilgili kişilerin Yüce Divan'a (Anayasa Mahkemesi) sevk edilmesi mümkündür.
9. TBMM tarafından kabul edilen kanunları, Cumhurbaşkanı en geç kaç gün içinde yayımlamak veya bir kez daha görüşülmek üzere Meclis'e geri göndermek zorundadır?
Anayasa'nın 89. maddesine göre, Cumhurbaşkanı, kendisine gönderilen kanunları on beş gün içinde yayımlar veya yayımlanmasını kısmen veya tamamen uygun bulmadığı kanunları bir daha görüşülmek üzere, bu hususta gösterdiği gerekçe ile birlikte aynı süre içinde TBMM’ye geri gönderir (veto eder).
10. Belirli bir konuda veya toplum ve devlet faaliyetlerini ilgilendiren bir mesele hakkında TBMM Genel Kurulu'nda yapılan görüşmelere ne ad verilir?
Genel görüşme, hükümetin, siyasi parti gruplarının veya en az yirmi milletvekilinin istemiyle açılabilen bir bilgi edinme ve denetim yoludur. Bu görüşmeler sonucunda herhangi bir oylama veya yaptırım kararı alınmaz; amaç, bir konunun Meclis'te etraflıca tartışılmasıdır.
11. Anayasa'ya göre, Bütçe Kanunu'nu veto etme yetkisi bulunmayan Cumhurbaşkanı'nın, Meclis'e geri gönderemediği tek kanun hangisidir?
Anayasa'nın 89. maddesi, Cumhurbaşkanı'na kanunları geri gönderme (veto) yetkisi tanırken, Bütçe Kanunlarını bu yetkinin dışında tutmuştur. Cumhurbaşkanı, Meclis'ten gelen Bütçe Kanunu'nu yayımlamak zorundadır.
12. TBMM'nin kendi iç işleyişini ve çalışma kurallarını düzenlediği, anayasa gibi Anayasa Mahkemesi denetimine tabi olan özel yasama işlemine ne denir?
TBMM İçtüzüğü, Meclis'in kendi çalışma usullerini belirlediği bir parlamento kararı olmasına rağmen, hukuki niteliği ve anayasallık denetimine tabi olması nedeniyle kanuna benzer bir önem taşır. Parlamento kararları içinde Anayasa Mahkemesi denetimine tabi olan üç istisnadan biridir.
Yasama Testi - 1
1. 1982 Anayasası'na göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) kaç milletvekilinden oluşur?
2017 Anayasa değişikliği ile Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin üye sayısı 550'den 600'e çıkarılmıştır.
2. TBMM'nin kanunlardan farklı olarak, kendi iç yapısı, çalışma düzeni veya belirli bir konuda iradesini ortaya koymak için yaptığı, Cumhurbaşkanı'nın onayına sunulmayan işlemlerine ne ad verilir?
Parlamento kararları, TBMM'nin yasama faaliyeti dışında kalan (örneğin seçimleri yenileme, savaş ilan etme, bir milletvekilinin dokunulmazlığını kaldırma gibi) kararlarıdır. Bu kararlar, kural olarak Cumhurbaşkanı tarafından yayımlanmaz ve Anayasa Mahkemesi denetimine tabi değildir (üç istisna hariç).
3. Aşağıdakilerden hangisi TBMM Başkanlık Divanı'nda yer almaz?
TBMM Başkanlık Divanı; Meclis Başkanı, Başkanvekilleri, Kâtip Üyeler ve İdare Amirlerinden oluşur. Siyasi parti grup başkanvekilleri, parti gruplarının yönetiminde yer alırlar ancak Başkanlık Divanı'nın üyesi değillerdir.
4. 1982 Anayasası'na göre, TBMM'nin bir karar alabilmesi için gerekli olan "karar yeter sayısı" en az kaç olabilir?
Anayasa'ya göre, özel bir çoğunluk aranmayan hallerde, karar yeter sayısı, toplantıya katılanların salt çoğunluğudur. Ancak bu sayı hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından (600/4 = 150 + 1 = 151) az olamaz.
5. Aşağıdakilerden hangisi doğrudan doğruya TBMM'nin görev ve yetkileri arasında yer almaz?
2017 Anayasa değişikliğine göre, olağanüstü hal ilan etme yetkisi Cumhurbaşkanı'na aittir. TBMM'nin görevi ise, ilan edilen OHAL kararını onaylamak, süresini uzatmak veya kaldırmaktır. Yani TBMM, OHAL'i ilk elden ilan etmez.
6. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların, görevleriyle ilgili olarak, milletvekillerince yazılı olarak sordukları sorulara en geç 15 gün içinde cevap vermelerini gerektiren bilgi edinme ve denetim yolu hangisidir?
Yazılı soru, milletvekillerinin yürütme organından bilgi almak için kullandıkları en basit ve yaygın denetim yoludur. 2017 değişikliği ile sözlü soru kaldırılmış, sadece yazılı soru mekanizması korunmuştur. Gensoru ise kaldırılan bir denetim yoludur.
7. TBMM'nin toplanabilmesi için en az kaç milletvekilinin Genel Kurul'da hazır bulunması gerekir?
Anayasa'ya göre, TBMM, üye tamsayısının en az üçte biri (600/3 = 200) ile toplanır. Bu sayıya "toplantı yeter sayısı" denir.
8. Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında, görevleriyle ilgili suç işledikleri iddiasıyla cezai sorumluluklarının araştırılmasını sağlayan denetim yolu aşağıdakilerden hangisidir?
Meclis soruşturması, yürütme organı üyelerinin cezai sorumluluğunu doğurabilecek tek denetim yoludur. Bu süreç sonunda, Meclis'in nitelikli çoğunlukla alacağı bir kararla ilgili kişilerin Yüce Divan'a (Anayasa Mahkemesi) sevk edilmesi mümkündür.
9. TBMM tarafından kabul edilen kanunları, Cumhurbaşkanı en geç kaç gün içinde yayımlamak veya bir kez daha görüşülmek üzere Meclis'e geri göndermek zorundadır?
Anayasa'nın 89. maddesine göre, Cumhurbaşkanı, kendisine gönderilen kanunları on beş gün içinde yayımlar veya yayımlanmasını kısmen veya tamamen uygun bulmadığı kanunları bir daha görüşülmek üzere, bu hususta gösterdiği gerekçe ile birlikte aynı süre içinde TBMM’ye geri gönderir (veto eder).
10. Belirli bir konuda veya toplum ve devlet faaliyetlerini ilgilendiren bir mesele hakkında TBMM Genel Kurulu'nda yapılan görüşmelere ne ad verilir?
Genel görüşme, hükümetin, siyasi parti gruplarının veya en az yirmi milletvekilinin istemiyle açılabilen bir bilgi edinme ve denetim yoludur. Bu görüşmeler sonucunda herhangi bir oylama veya yaptırım kararı alınmaz; amaç, bir konunun Meclis'te etraflıca tartışılmasıdır.
11. Anayasa'ya göre, Bütçe Kanunu'nu veto etme yetkisi bulunmayan Cumhurbaşkanı'nın, Meclis'e geri gönderemediği tek kanun hangisidir?
Anayasa'nın 89. maddesi, Cumhurbaşkanı'na kanunları geri gönderme (veto) yetkisi tanırken, Bütçe Kanunlarını bu yetkinin dışında tutmuştur. Cumhurbaşkanı, Meclis'ten gelen Bütçe Kanunu'nu yayımlamak zorundadır.
12. TBMM'nin kendi iç işleyişini ve çalışma kurallarını düzenlediği, anayasa gibi Anayasa Mahkemesi denetimine tabi olan özel yasama işlemine ne denir?
TBMM İçtüzüğü, Meclis'in kendi çalışma usullerini belirlediği bir parlamento kararı olmasına rağmen, hukuki niteliği ve anayasallık denetimine tabi olması nedeniyle kanuna benzer bir önem taşır. Parlamento kararları içinde Anayasa Mahkemesi denetimine tabi olan üç istisnadan biridir.