Yürütme Testi - 2
1. 1982 Anayasası'na göre, Cumhurbaşkanı seçilebilmek için aranan şartlar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
2007 Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanı seçilme şartları arasından "doğumla Türk vatandaşı olma" şartı kaldırılmış, yerine sadece "Türk vatandaşı olmak" yeterli görülmüştür. Diğer şartlar ise Anayasa'da açıkça belirtilmiştir.
2. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, kime karşı sorumludur?
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, kendilerini atayan ve görevden alan Cumhurbaşkanı'na karşı sorumludur. Bu kişilerin TBMM'ye karşı bir siyasi sorumluluğu veya güvenoyu alma zorunluluğu yoktur.
3. Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) kararının, TBMM tarafından onaylanmaması durumunda ne olur?
Cumhurbaşkanı OHAL'i ilan eder, ancak bu kararın yürürlükte kalabilmesi için aynı gün TBMM'nin onayına sunulması gerekir. Anayasa'ya göre, "Meclis, olağanüstü hal süresini değiştirebilir, Cumhurbaşkanının istemi üzerine süreyi her defasında dört ayı geçmemek üzere uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir." Meclis'in onayı olmadan OHAL devam edemez.
4. Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan ve idarenin hukuka uygunluğunun, düzenli ve verimli işleyişinin ve geliştirilmesinin sağlanması amacıyla inceleme, araştırma ve denetlemeler yapan kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Devlet Denetleme Kurulu, 1982 Anayasası ile kurulan ve doğrudan Cumhurbaşkanı'na bağlı olarak çalışan bir denetim organıdır. Cumhurbaşkanı'nın istemi üzerine her türlü idari inceleme ve araştırmayı yapar.
5. Olağanüstü hal Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Anayasa'ya göre OHAL kararnameleri, Resmi Gazete’de yayımlanır ve aynı gün Meclis onayına sunulur. Ancak Meclis onayına sunulmamaları durumunda değil, Meclis tarafından reddedilmeleri durumunda yürürlükten kalkarlar. Meclis'in bu kararnameleri üç ay içinde görüşüp karara bağlaması gerekir, aksi halde kararnameler kendiliğinden yürürlükten kalkar.
6. Normlar hiyerarşisinde, bir bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile Cumhurbaşkanlığı kararnamesi arasında nasıl bir ilişki vardır?
Normlar hiyerarşisinde üst norm, alt normun dayanağını oluşturur ve alt norm üst norma aykırı olamaz. Yönetmelikler; Anayasa'ya, kanunlara ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine uygun olmak zorundadır. Dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmelikten daha üst bir normdur.
7. Cumhurbaşkanı hakkında bir suç işlediği iddiasıyla Meclis Soruşturması açılabilmesi için gereken en az oy sayısı kaçtır?
Cumhurbaşkanı'nın cezai sorumluluğu süreci kademeli nitelikli çoğunluklar gerektirir. İlk aşama olan soruşturma açılması önergesinin verilmesi için üye tamsayısının salt çoğunluğu (301) gerekir. Soruşturma açılmasına karar verilmesi için ise beşte üç (360), Yüce Divan'a sevk için ise üçte iki (400) çoğunluk aranır.
8. Cumhurbaşkanı'nın başkanlığında toplanan Milli Güvenlik Kurulu'nun (MGK) aldığı kararların hukuki niteliği nedir?
Anayasa'ya göre MGK, Devletin millî güvenlik siyasetinin tayini, tespiti ve uygulanması ile ilgili aldığı tavsiye kararlarını ve gerekli koordinasyonun sağlanması konusundaki görüşlerini Cumhurbaşkanına bildirir. Cumhurbaşkanı, Kurulun kararlarını "değerlendirir". Bu ifadeler, kararların hukuken bağlayıcı olmadığını, tavsiye niteliğinde olduğunu gösterir.
9. Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, görevine dönünceye kadar Cumhurbaşkanına kim vekâlet eder?
Anayasa'ya göre, Cumhurbaşkanının geçici olarak görevinden ayrılması durumunda, Cumhurbaşkanı yardımcılarından biri vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Hangi yardımcının vekâlet edeceği Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir. Makamın tamamen boşalması halinde ise en yaşlı Cumhurbaşkanı yardımcısı vekâlet eder.
10. Olağan dönem Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Anayasa'ya aykırılığı iddiasıyla iptal davası açılabilecek yüksek mahkeme hangisidir?
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, normlar hiyerarşisinde kanunların altında yer alsa da, Anayasa'da doğrudan düzenlenen ve yürütmenin asli düzenleyici işlemi olduğu için, Anayasa'ya uygunluk denetimi tıpkı kanunlar gibi Anayasa Mahkemesi tarafından yapılır.
11. Bir bakanlık tarafından çıkarılan ve Resmi Gazete'de yayımlanması zorunlu olmayan, sadece kurum içinde veya belirli bir hizmet alanında geçerli olan düzenleyici işleme ne ad verilir?
Yönetmelikler, Resmi Gazete'de yayımlanmak zorunda olan düzenleyici işlemlerdir. Ancak idare, yönetmeliklerin altında yer alan, daha çok hizmet içi düzeni veya belirli bir konudaki uygulamayı gösteren, hukuki bağlayıcılığı daha sınırlı olan yönerge, genelge, tebliğ, sirküler gibi isimsiz düzenleyici işlemler de yapabilir. Tüzük ise 2017 değişikliği ile kaldırılmıştır.
12. Anayasa'ya göre, bir kimse en fazla kaç defa Cumhurbaşkanı seçilebilir?
Anayasa'nın 101. maddesine göre, "Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir." Bu kuralın tek bir istisnası vardır: Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.
Yürütme Testi - 2
1. 1982 Anayasası'na göre, Cumhurbaşkanı seçilebilmek için aranan şartlar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
2007 Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanı seçilme şartları arasından "doğumla Türk vatandaşı olma" şartı kaldırılmış, yerine sadece "Türk vatandaşı olmak" yeterli görülmüştür. Diğer şartlar ise Anayasa'da açıkça belirtilmiştir.
2. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, kime karşı sorumludur?
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, kendilerini atayan ve görevden alan Cumhurbaşkanı'na karşı sorumludur. Bu kişilerin TBMM'ye karşı bir siyasi sorumluluğu veya güvenoyu alma zorunluluğu yoktur.
3. Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) kararının, TBMM tarafından onaylanmaması durumunda ne olur?
Cumhurbaşkanı OHAL'i ilan eder, ancak bu kararın yürürlükte kalabilmesi için aynı gün TBMM'nin onayına sunulması gerekir. Anayasa'ya göre, "Meclis, olağanüstü hal süresini değiştirebilir, Cumhurbaşkanının istemi üzerine süreyi her defasında dört ayı geçmemek üzere uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir." Meclis'in onayı olmadan OHAL devam edemez.
4. Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan ve idarenin hukuka uygunluğunun, düzenli ve verimli işleyişinin ve geliştirilmesinin sağlanması amacıyla inceleme, araştırma ve denetlemeler yapan kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Devlet Denetleme Kurulu, 1982 Anayasası ile kurulan ve doğrudan Cumhurbaşkanı'na bağlı olarak çalışan bir denetim organıdır. Cumhurbaşkanı'nın istemi üzerine her türlü idari inceleme ve araştırmayı yapar.
5. Olağanüstü hal Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Anayasa'ya göre OHAL kararnameleri, Resmi Gazete’de yayımlanır ve aynı gün Meclis onayına sunulur. Ancak Meclis onayına sunulmamaları durumunda değil, Meclis tarafından reddedilmeleri durumunda yürürlükten kalkarlar. Meclis'in bu kararnameleri üç ay içinde görüşüp karara bağlaması gerekir, aksi halde kararnameler kendiliğinden yürürlükten kalkar.
6. Normlar hiyerarşisinde, bir bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelik ile Cumhurbaşkanlığı kararnamesi arasında nasıl bir ilişki vardır?
Normlar hiyerarşisinde üst norm, alt normun dayanağını oluşturur ve alt norm üst norma aykırı olamaz. Yönetmelikler; Anayasa'ya, kanunlara ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine uygun olmak zorundadır. Dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmelikten daha üst bir normdur.
7. Cumhurbaşkanı hakkında bir suç işlediği iddiasıyla Meclis Soruşturması açılabilmesi için gereken en az oy sayısı kaçtır?
Cumhurbaşkanı'nın cezai sorumluluğu süreci kademeli nitelikli çoğunluklar gerektirir. İlk aşama olan soruşturma açılması önergesinin verilmesi için üye tamsayısının salt çoğunluğu (301) gerekir. Soruşturma açılmasına karar verilmesi için ise beşte üç (360), Yüce Divan'a sevk için ise üçte iki (400) çoğunluk aranır.
8. Cumhurbaşkanı'nın başkanlığında toplanan Milli Güvenlik Kurulu'nun (MGK) aldığı kararların hukuki niteliği nedir?
Anayasa'ya göre MGK, Devletin millî güvenlik siyasetinin tayini, tespiti ve uygulanması ile ilgili aldığı tavsiye kararlarını ve gerekli koordinasyonun sağlanması konusundaki görüşlerini Cumhurbaşkanına bildirir. Cumhurbaşkanı, Kurulun kararlarını "değerlendirir". Bu ifadeler, kararların hukuken bağlayıcı olmadığını, tavsiye niteliğinde olduğunu gösterir.
9. Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, görevine dönünceye kadar Cumhurbaşkanına kim vekâlet eder?
Anayasa'ya göre, Cumhurbaşkanının geçici olarak görevinden ayrılması durumunda, Cumhurbaşkanı yardımcılarından biri vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Hangi yardımcının vekâlet edeceği Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir. Makamın tamamen boşalması halinde ise en yaşlı Cumhurbaşkanı yardımcısı vekâlet eder.
10. Olağan dönem Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Anayasa'ya aykırılığı iddiasıyla iptal davası açılabilecek yüksek mahkeme hangisidir?
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, normlar hiyerarşisinde kanunların altında yer alsa da, Anayasa'da doğrudan düzenlenen ve yürütmenin asli düzenleyici işlemi olduğu için, Anayasa'ya uygunluk denetimi tıpkı kanunlar gibi Anayasa Mahkemesi tarafından yapılır.
11. Bir bakanlık tarafından çıkarılan ve Resmi Gazete'de yayımlanması zorunlu olmayan, sadece kurum içinde veya belirli bir hizmet alanında geçerli olan düzenleyici işleme ne ad verilir?
Yönetmelikler, Resmi Gazete'de yayımlanmak zorunda olan düzenleyici işlemlerdir. Ancak idare, yönetmeliklerin altında yer alan, daha çok hizmet içi düzeni veya belirli bir konudaki uygulamayı gösteren, hukuki bağlayıcılığı daha sınırlı olan yönerge, genelge, tebliğ, sirküler gibi isimsiz düzenleyici işlemler de yapabilir. Tüzük ise 2017 değişikliği ile kaldırılmıştır.
12. Anayasa'ya göre, bir kimse en fazla kaç defa Cumhurbaşkanı seçilebilir?
Anayasa'nın 101. maddesine göre, "Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir." Bu kuralın tek bir istisnası vardır: Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.