İdare Hukuku Testi - 4
1. Hukuka aykırı bir idari işlemin, idare tarafından geri alınması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
İdari istikrar ve kazanılmış haklara saygı ilkesi gereği, kişilere hak veya menfaat sağlayan hukuka aykırı bir idari işlemin geri alınması dava açma süresiyle sınırlıdır. Ancak kişilerin menfaatini ihlal eden (örneğin ruhsat iptali gibi) hukuka aykırı bir işlemi, idare herhangi bir süre kaydı olmaksızın her zaman geri alabilir.
2. Aşağıdakilerden hangisi merkezi idarenin "danışma ve denetim" görevi yürüten yardımcı kuruluşlarından biridir?
Merkezi idare teşkilatı içinde, doğrudan karar ve icra organı olmayan ancak yürütmeye görüş bildiren, tavsiyede bulunan veya denetim yapan yardımcı kuruluşlar vardır. MGK (danışma), Danıştay (danışma ve yargı), Sayıştay (denetim) ve Devlet Denetleme Kurulu (denetim) bu kuruluşların en önemlileridir.
3. Büyükşehir belediyelerinde, ilçe belediyeleri ile büyükşehir belediyesi arasında yetki çatışmasını önlemek ve hizmetlerde koordinasyonu sağlamak amacıyla kurulan organlara ne ad verilir?
Büyükşehir belediyelerinin karmaşık yapısı nedeniyle, özellikle ulaşım (UKOME) ve altyapı (AYKOME) hizmetlerinin il bütününde planlı bir şekilde yürütülmesi için bu özel koordinasyon merkezleri kurulmuştur. Bu merkezler, büyükşehir ve ilçe belediyeleri ile ilgili kamu kurumlarının temsilcilerinden oluşur.
4. Devlet memurunun, görevinden çekilme isteğinin kabul edilmesini beklemeden veya yerine bir başkası atanmadan görev yerini terk etmesi durumuna ne ad verilir?
"Müstafi sayılma", usulüne uygun olmayan bir şekilde görevden ayrılmayı ifade eder. Bu durumda memur, belirli bir süre (genellikle 1 yıl) devlet memurluğuna geri dönemez. İstifa (çekilme) ise usulüne uygun olarak görevden ayrılmadır ve geri dönüş süresi daha kısadır (genellikle 6 ay).
5. Belirli bir mesleğe mensup olanların ortak ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak ve meslek disiplinini korumak amacıyla kurulan kamu tüzel kişileri hangileridir?
Barolar, Tabipler Odası, Ticaret ve Sanayi Odaları gibi kuruluşlar, Anayasa'da özel olarak düzenlenen "kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları"dır. Bu kuruluşlar, üyeleri üzerinde disiplin yetkisi kullanma gibi kamu gücü ayrıcalıklarına sahiptirler.
6. Aşağıdakilerden hangisi idarenin "bağlı yetki" içinde hareket ettiği bir duruma örnektir?
Bağlı yetki, idarenin hiçbir takdir hakkının olmadığı, kanunun ne yapılması gerektiğini açıkça emrettiği durumlardır. Emeklilik yaş haddini dolduran bir memurun emekliye sevk edilmesi, idarenin yapmak zorunda olduğu bir işlemdir. Diğer şıklarda ise idarenin az ya da çok bir "takdir yetkisi" bulunmaktadır.
7. Görevden uzaklaştırılan bir belediye başkanı ile ilgili nihai kararı kim verir?
Belediye başkanları veya meclis üyeleri, görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılması halinde İçişleri Bakanı tarafından geçici bir tedbir olarak görevden uzaklaştırılabilir. Ancak görevden alma (ilişiğin kesilmesi) ile ilgili nihai kararı verme yetkisi idari yargının en üst mercii olan Danıştay'a aittir.
8. Herkesin doğrudan kullanımına açık olan ve özel mülkiyete konu olmayan yollar, meydanlar, parklar ve deniz kıyıları gibi mallar, idarenin mallarının hangi kategorisine girer?
Kamu malları içinde, doğrudan bir kamu hizmetinin görülmesine tahsis edilmiş olanlara (okul binası, hastane vb.) "hizmet malları"; kamunun ortak kullanımına ve yararlanmasına açık olanlara ise "orta malları" denir.
9. Genel olarak, bir idari işleme karşı iptal davası açma süresi, işlemin tebliğ veya ilan tarihinden itibaren kaç gündür?
İdari Yargılama Usulü Kanunu'na göre, kanunda özel bir süre belirtilmemişse, iptal davaları için Danıştay ve idare mahkemelerinde genel dava açma süresi 60 gün, vergi mahkemelerinde ise 30 gündür. Bu süreler hak düşürücü niteliktedir.
10. Adli kolluk ile idari kolluk arasındaki en temel fark nedir?
Bu, iki kolluk türü arasındaki fonksiyonel ayrımdır. İdari kolluk, kamu düzeni bozulmasın diye önleyici tedbirler alır (devriye gezmek, kimlik sormak vb.). Adli kolluk ise, bir suç işlendikten sonra, delilleri toplamak, failleri yakalamak ve olayı adli makamlara intikal ettirmek üzere harekete geçer.
11. Aşağıdakilerden hangisi, hem memurlar hem de sözleşmeli personel için ortak olan bir ilkedir?
İster memur, ister sözleşmeli personel olsun, kamuda görev yapan tüm personelin siyasi olarak tarafsız hareket etme ve devlete sadakat gösterme yükümlülüğü vardır. Diğer şıklar (kademe ilerlemesi, iş güvencesi vb.) genellikle memurluk statüsünün temel özellikleridir ve sözleşmeli personel için farklılık gösterir.
12. İdarenin, tek taraflı iradesiyle mevcut bir hukuki durumu değiştiren veya ortadan kaldıran işlemlerine ne ad verilir?
İnşai (kurucu) işlemler, yeni bir hukuki durum yaratır (memur atama), mevcut bir durumu değiştirir (görev yerini değiştirme) veya ortadan kaldırır (disiplin cezası ile görevden çıkarma). Belirleyici işlemler ise sadece mevcut bir durumu tespit eder (öğrenci belgesi verme gibi).
İdare Hukuku Testi - 4
1. Hukuka aykırı bir idari işlemin, idare tarafından geri alınması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
İdari istikrar ve kazanılmış haklara saygı ilkesi gereği, kişilere hak veya menfaat sağlayan hukuka aykırı bir idari işlemin geri alınması dava açma süresiyle sınırlıdır. Ancak kişilerin menfaatini ihlal eden (örneğin ruhsat iptali gibi) hukuka aykırı bir işlemi, idare herhangi bir süre kaydı olmaksızın her zaman geri alabilir.
2. Aşağıdakilerden hangisi merkezi idarenin "danışma ve denetim" görevi yürüten yardımcı kuruluşlarından biridir?
Merkezi idare teşkilatı içinde, doğrudan karar ve icra organı olmayan ancak yürütmeye görüş bildiren, tavsiyede bulunan veya denetim yapan yardımcı kuruluşlar vardır. MGK (danışma), Danıştay (danışma ve yargı), Sayıştay (denetim) ve Devlet Denetleme Kurulu (denetim) bu kuruluşların en önemlileridir.
3. Büyükşehir belediyelerinde, ilçe belediyeleri ile büyükşehir belediyesi arasında yetki çatışmasını önlemek ve hizmetlerde koordinasyonu sağlamak amacıyla kurulan organlara ne ad verilir?
Büyükşehir belediyelerinin karmaşık yapısı nedeniyle, özellikle ulaşım (UKOME) ve altyapı (AYKOME) hizmetlerinin il bütününde planlı bir şekilde yürütülmesi için bu özel koordinasyon merkezleri kurulmuştur. Bu merkezler, büyükşehir ve ilçe belediyeleri ile ilgili kamu kurumlarının temsilcilerinden oluşur.
4. Devlet memurunun, görevinden çekilme isteğinin kabul edilmesini beklemeden veya yerine bir başkası atanmadan görev yerini terk etmesi durumuna ne ad verilir?
"Müstafi sayılma", usulüne uygun olmayan bir şekilde görevden ayrılmayı ifade eder. Bu durumda memur, belirli bir süre (genellikle 1 yıl) devlet memurluğuna geri dönemez. İstifa (çekilme) ise usulüne uygun olarak görevden ayrılmadır ve geri dönüş süresi daha kısadır (genellikle 6 ay).
5. Belirli bir mesleğe mensup olanların ortak ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak ve meslek disiplinini korumak amacıyla kurulan kamu tüzel kişileri hangileridir?
Barolar, Tabipler Odası, Ticaret ve Sanayi Odaları gibi kuruluşlar, Anayasa'da özel olarak düzenlenen "kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları"dır. Bu kuruluşlar, üyeleri üzerinde disiplin yetkisi kullanma gibi kamu gücü ayrıcalıklarına sahiptirler.
6. Aşağıdakilerden hangisi idarenin "bağlı yetki" içinde hareket ettiği bir duruma örnektir?
Bağlı yetki, idarenin hiçbir takdir hakkının olmadığı, kanunun ne yapılması gerektiğini açıkça emrettiği durumlardır. Emeklilik yaş haddini dolduran bir memurun emekliye sevk edilmesi, idarenin yapmak zorunda olduğu bir işlemdir. Diğer şıklarda ise idarenin az ya da çok bir "takdir yetkisi" bulunmaktadır.
7. Görevden uzaklaştırılan bir belediye başkanı ile ilgili nihai kararı kim verir?
Belediye başkanları veya meclis üyeleri, görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılması halinde İçişleri Bakanı tarafından geçici bir tedbir olarak görevden uzaklaştırılabilir. Ancak görevden alma (ilişiğin kesilmesi) ile ilgili nihai kararı verme yetkisi idari yargının en üst mercii olan Danıştay'a aittir.
8. Herkesin doğrudan kullanımına açık olan ve özel mülkiyete konu olmayan yollar, meydanlar, parklar ve deniz kıyıları gibi mallar, idarenin mallarının hangi kategorisine girer?
Kamu malları içinde, doğrudan bir kamu hizmetinin görülmesine tahsis edilmiş olanlara (okul binası, hastane vb.) "hizmet malları"; kamunun ortak kullanımına ve yararlanmasına açık olanlara ise "orta malları" denir.
9. Genel olarak, bir idari işleme karşı iptal davası açma süresi, işlemin tebliğ veya ilan tarihinden itibaren kaç gündür?
İdari Yargılama Usulü Kanunu'na göre, kanunda özel bir süre belirtilmemişse, iptal davaları için Danıştay ve idare mahkemelerinde genel dava açma süresi 60 gün, vergi mahkemelerinde ise 30 gündür. Bu süreler hak düşürücü niteliktedir.
10. Adli kolluk ile idari kolluk arasındaki en temel fark nedir?
Bu, iki kolluk türü arasındaki fonksiyonel ayrımdır. İdari kolluk, kamu düzeni bozulmasın diye önleyici tedbirler alır (devriye gezmek, kimlik sormak vb.). Adli kolluk ise, bir suç işlendikten sonra, delilleri toplamak, failleri yakalamak ve olayı adli makamlara intikal ettirmek üzere harekete geçer.
11. Aşağıdakilerden hangisi, hem memurlar hem de sözleşmeli personel için ortak olan bir ilkedir?
İster memur, ister sözleşmeli personel olsun, kamuda görev yapan tüm personelin siyasi olarak tarafsız hareket etme ve devlete sadakat gösterme yükümlülüğü vardır. Diğer şıklar (kademe ilerlemesi, iş güvencesi vb.) genellikle memurluk statüsünün temel özellikleridir ve sözleşmeli personel için farklılık gösterir.
12. İdarenin, tek taraflı iradesiyle mevcut bir hukuki durumu değiştiren veya ortadan kaldıran işlemlerine ne ad verilir?
İnşai (kurucu) işlemler, yeni bir hukuki durum yaratır (memur atama), mevcut bir durumu değiştirir (görev yerini değiştirme) veya ortadan kaldırır (disiplin cezası ile görevden çıkarma). Belirleyici işlemler ise sadece mevcut bir durumu tespit eder (öğrenci belgesi verme gibi).