İçereği Atla
Test 6: XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti (Zor Seviye)

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ VE DÜNYA

TEST - 6

Soru 1: I. Dünya Savaşı'nda, Osmanlı ordusunun Irak Cephesi'nde İngilizlere karşı Kut'ül Amare'de kazandığı büyük zafere komuta eden ve Halil (Kut) Paşa olarak anılan komutan kimdir?

Doğru Cevap: A) Halil Paşa

Açıklama: Enver Paşa'nın amcası olan Halil Paşa, Kut'ül Amare'de General Townshend komutasındaki bir İngiliz tümenini esir alarak I. Dünya Savaşı'ndaki en büyük zaferlerden birini kazanmıştır. Bu başarısından dolayı "Kut" soyadını almıştır.

Soru 2: 1909 Anayasa değişiklikleri ile Kanun-u Esasi'nin 113. maddesinin (padişahın sürgün yetkisi) kaldırılması, hangi temel hakkı güvence altına almıştır?

Doğru Cevap: C) Kişi Dokunulmazlığı ve Hukuk Güvencesi

Açıklama: Padişahın, mahkeme kararı olmaksızın istediği kişiyi sürgüne gönderme yetkisinin kaldırılması, bireylerin keyfi cezalara karşı korunmasını ve ancak hukuk kuralları çerçevesinde yargılanabilmesini sağlamıştır. Bu, modern hukuk devletinin en temel ilkelerinden biridir.

Soru 3: II. Balkan Savaşı'nın çıkmasında, hangi devletin I. Balkan Savaşı'nda en fazla toprağı alarak Ege Denizi'ne ulaşması ve diğer müttefiklerini rahatsız etmesi belirleyici olmuştur?

Doğru Cevap: B) Bulgaristan

Açıklama: I. Balkan Savaşı'nda en büyük payı alan ve Edirne'yi ele geçirerek sınırlarını Ege Denizi'ne kadar genişleten Bulgaristan'ın aşırı güçlenmesi, müttefikleri olan Sırbistan ve Yunanistan'ı rahatsız etmiştir. Bu paylaşım anlaşmazlığı, II. Balkan Savaşı'nın temel nedenidir.

Soru 4: I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin zaferle kapattığı tek cephe aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: E) Çanakkale Cephesi

Açıklama: İtilaf Devletleri'nin denizden ve karadan yaptıkları tüm saldırıların püskürtüldüğü ve düşmanın geri çekilmek zorunda kaldığı tek cephe Çanakkale'dir. Diğer cephelerin tamamı toprak kaybı ve yenilgi ile sonuçlanmıştır.

Soru 5: Mustafa Kemal'in Sofya'da Askeri Ataşe olarak görev yaptığı sırada (1913-1914), aşağıdaki gelişmelerden hangisini yakından gözlemleme fırsatı bulmuştur?

Doğru Cevap: C) Batı'daki parlamenter sistemi ve sosyal yaşamı

Açıklama: Sofya'daki görevi sırasında Mustafa Kemal, Avrupa başkentlerindeki diplomatik ilişkilere, Bulgar parlamentosunun çalışmalarına, opera ve tiyatro gibi sosyal etkinliklere katılarak Batı medeniyetini yakından tanıma ve analiz etme imkanı bulmuştur.

Soru 6: I. Dünya Savaşı sırasında, Rusya'da Bolşevik İhtilali'nin çıkmasıyla Çarlık yönetiminin yıkılması, aşağıdaki cephelerden hangisinin kapanmasına yol açmıştır?

Doğru Cevap: A) Kafkas Cephesi

Açıklama: 1917'de Rusya'da Bolşevik Devrimi'nin yaşanması üzerine yeni kurulan Sovyet yönetimi, İttifak Devletleri ile Brest-Litovsk Antlaşması'nı imzalayarak savaştan çekilmiştir. Bu durum, Osmanlı'nın Rusya ile savaştığı Kafkas Cephesi'nin kapanmasını sağlamıştır.

Soru 7: II. Meşrutiyet Dönemi'nde, İttihat ve Terakki'nin Türkçülük politikasının bir yansıması olarak "Türk" adıyla kurulan ilk milli ve kültürel dernek hangisidir?

Doğru Cevap: D) Türk Ocakları

Açıklama: 1912 yılında kurulan Türk Ocakları, Türkçülük fikrini kültürel alanda yaymak, Türk dilini, tarihini ve sanatını araştırmak ve milli bir şuur oluşturmak amacıyla kurulmuş en önemli sivil toplum örgütüdür.

Soru 8: I. Dünya Savaşı'nda, Medine'yi İngiliz destekli Arap isyancılara karşı aylarca savunan ve "Çöl Kaplanı" olarak anılan komutan kimdir?

Doğru Cevap: E) Fahrettin Paşa

Açıklama: Hicaz Cephesi komutanı olan Fahrettin Paşa, Mondros Mütarekesi imzalanmasına rağmen silah bırakmamış ve Medine'deki kutsal emanetleri korumak için zor şartlar altında destansı bir direniş göstermiştir. Bu direnişi nedeniyle "Çöl Kaplanı" lakabını almıştır.

Soru 9: I. Dünya Savaşı sırasında, İtilaf Devletleri'nin Rusya'ya yardım göndermek ve Osmanlı Devleti'ni savaş dışı bırakmak amacıyla açtığı cephe hangisidir?

Doğru Cevap: A) Çanakkale Cephesi

Açıklama: İtilaf Devletleri, Çanakkale Boğazı'nı geçerek İstanbul'u işgal etmeyi, Osmanlı'yı teslim almayı ve Karadeniz üzerinden müttefikleri Rusya'ya askeri ve ekonomik yardım ulaştırmayı hedeflemişlerdir.

Soru 10: II. Meşrutiyet Dönemi'nde (1914) kurulan ve bugünkü İstanbul Şehir Tiyatroları'nın temelini oluşturan sanat kurumunun adı nedir?

Doğru Cevap: B) Darülbedayi

Açıklama: "Güzellikler Evi" anlamına gelen Darülbedayi, modern tiyatro eğitimi vermek ve oyunlar sergilemek amacıyla kurulmuştur. Bu kurum, Türkiye'de kurumsal ve modern tiyatronun başlangıcı kabul edilir. Darülelhan ise müzik okuludur.

Soru 11: 1915 yılında İttihat ve Terakki hükümetinin çıkardığı Sevk ve İskân Kanunu (Tehcir Kanunu), hangi gerekçeyle çıkarılmıştır?

Doğru Cevap: E) Doğu'da Ruslarla iş birliği yapan Ermeni komitelerinin faaliyetlerini önlemek

Açıklama: I. Dünya Savaşı sırasında, özellikle Kafkas Cephesi'nin gerisinde bazı Ermeni çetelerinin Rus ordusuyla iş birliği yapması, sivil halka saldırması ve ikmal yollarını kesmesi üzerine, hükümet savaş bölgesindeki Ermeni nüfusun, yine bir Osmanlı toprağı olan Suriye'ye zorunlu göç ettirilmesi kararını almıştır.

Soru 12: I. Dünya Savaşı sırasında, İtilaf Devletleri'nin Osmanlı topraklarını kendi aralarında paylaştığı gizli antlaşmalar arasında hangisi yer almaz?

Doğru Cevap: A) Brest-Litovsk Antlaşması

Açıklama: Brest-Litovsk Antlaşması, 1917 Bolşevik Devrimi'nden sonra Sovyet Rusya'nın İttifak Devletleri (Almanya, Osmanlı vb.) ile imzaladığı bir barış antlaşmasıdır. Bir paylaşım antlaşması değildir. Diğerleri ise İtilaf Devletleri'nin Ortadoğu ve Anadolu'yu kendi aralarında paylaştığı gizli antlaşmalardır.

Soru 13: I. Dünya Savaşı'nda Mustafa Kemal'in, Ruslara karşı Muş ve Bitlis'i geri aldığı cephe hangisidir?

Doğru Cevap: B) Kafkas Cephesi

Açıklama: Mustafa Kemal, Çanakkale'deki başarısından sonra 1916'da Diyarbakır'daki 16. Kolordu Komutanlığı'na atanmıştır. Bu görevdeyken dağınık haldeki birlikleri toparlayarak bir taarruz başlatmış ve Rusların elindeki Muş ve Bitlis'i geri almayı başarmıştır.

Soru 14: II. Balkan Savaşı'nda Osmanlı ordusunun Midye-Enez hattını geçerek Edirne'yi geri alması, hangi devletle olan sınırın yeniden belirlenmesini sağlamıştır?

Doğru Cevap: D) Bulgaristan

Açıklama: I. Balkan Savaşı'nda Edirne'yi işgal eden devlet Bulgaristan'dı. Osmanlı'nın II. Balkan Savaşı'nı fırsat bilerek şehri geri alması, savaş sonunda Bulgaristan ile yeni bir sınır antlaşması (İstanbul Antlaşması) yapılmasını ve Meriç Nehri'nin sınır olmasını sağlamıştır.

Soru 15: ABD Başkanı Wilson'un, I. Dünya Savaşı'na girerken yayımladığı ve savaş sonrası barışın ilkelerini belirleyen bildirinin adı nedir?

Doğru Cevap: D) Wilson İlkeleri

Açıklama: ABD Başkanı Woodrow Wilson, "yenenlerin yenilenlerden toprak almaması", "devletlerarası gizli antlaşmaların yapılmaması" ve "her ulusun kendi geleceğini belirlemesi" gibi ilkeleri içeren 14 maddelik bir bildiri yayımlamıştır. Bu ilkeler, yenilen devletlerin ateşkes istemesinde etkili olmuştur.

Soru 16: İttihat ve Terakki'nin, I. Dünya Savaşı sırasında Halifeliğin cihat ilan etme gücünü kullanarak İngiltere'yi zor durumda bırakmayı hedeflediği cephe hangisidir?

Doğru Cevap: C) Kanal (Süveyş) Cephesi

Açıklama: Almanya'nın isteğiyle açılan bu cephenin amacı, İngiltere'nin en önemli sömürgesi olan Hindistan ile bağlantısını sağlayan Süveyş Kanalı'nı ele geçirmekti. Aynı zamanda, İngiliz sömürgesi olan Mısır'daki Müslüman halkın cihat çağrısıyla ayaklanarak İngilizlere karşı savaşacağı umuluyordu.

Soru 17: I. Balkan Savaşı'nda, Hamidiye Kruvazörü ile yaptığı başarılı akınlarla tanınan Rauf (Orbay) Bey'in bu başarısı hangi sonucu doğurmuştur?

Doğru Cevap: A) Savaşın genel gidişatını değiştirememiş ancak halka moral vermiştir

Açıklama: Hamidiye'nin akınları stratejik olarak savaşın sonucunu etkileyecek büyüklükte olmasa da, cephelerden sürekli yenilgi haberleri gelen bir ortamda, bir Osmanlı gemisinin tek başına düşmana meydan okuması halk arasında büyük bir coşku ve morale neden olmuştur.

Soru 18: Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'ndan çekilmesine neden olan Mondros Ateşkes Antlaşması'nı imzalayan hükümetin sadrazamı kimdir?

Doğru Cevap: C) Ahmet İzzet Paşa

Açıklama: İttihat ve Terakki liderlerinin savaşın kaybedilmesi üzerine ülkeyi terk etmelerinin ardından, Vahdettin tarafından hükümeti kurmakla görevlendirilen Ahmet İzzet Paşa, ateşkes görüşmelerini yürütmüş ve Bahriye Nazırı Rauf Bey'i antlaşmayı imzalamakla görevlendirmiştir.

Soru 19: II. Meşrutiyet Dönemi'nde kurulan ve modern anlamda konservatuvarın temelini oluşturan müzik okulunun adı nedir?

Doğru Cevap: D) Darülelhan

Açıklama: "Nağmelerin Evi" anlamına gelen Darülelhan, 1917 yılında hem Türk hem de Batı müziği eğitimi vermek amacıyla kurulmuştur. Bu kurum, Cumhuriyet döneminde İstanbul Belediye Konservatuvarı'na dönüştürülmüştür.

Soru 20: I. Dünya Savaşı'nı bitiren ateşkes antlaşmaları arasında yer alan Mondros Mütarekesi, hangi limanda ve hangi gemide imzalanmıştır?

Doğru Cevap: E) Limni Adası'nın Mondros Limanı - Agamemnon Zırhlısı

Açıklama: Osmanlı Devleti adına Bahriye Nazırı Rauf Bey'in imzaladığı ateşkes antlaşması, Ege Denizi'ndeki Limni Adası'nın Mondros Limanı'nda demirli bulunan İngilizlere ait Agamemnon Zırhlısı'nda 30 Ekim 1918'de imzalanmıştır.